Harlingen
De bunkers bij Harlingen maakten deel uit van de Atlantikwall: de ruim 6.000 kilometer lange Duitse verdedigingslinie van Noorwegen tot Spanje. De Atlantikwall geldt als een van de grootste bouwwerken van de 20e eeuw.
De bunkers bij Harlingen maakten deel uit van de Atlantikwall: de ruim 6.000 kilometer lange Duitse verdedigingslinie van Noorwegen tot Spanje. De Atlantikwall geldt als een van de grootste bouwwerken van de 20e eeuw.
De linie werd tijdens de Tweede Wereldoorlog gebouwd tussen 1942 en 1945 om een geallieerden invasie van het West-Europese vasteland vanuit zee onmogelijk te maken. De Atlantikwall was een serie losstaande, zelfstandige en aan alle kanten te verdedigen kleinere en grotere steunpunten die elkaar vuurondersteuning konden geven.
In veel gevallen bestonden ze uit bomvrije bunkers, soms met een muur- en dak dikte van zeker twee meter gewapend beton. Door gebrek aan arbeidskrachten, materieel en brandstof waren er vanaf 1 mei 1943 in Nederland slechts 510 bunkers van de geplande 2000 opgeleverd. In de Engelse Tuin in Harlingen ligt een Duitse bunker die onderdeel uitmaakte van de Atlantikwall. Het betreft een Commandopost Verbindingen waarmee de Duitsers de Friese kustverdediging controleerden.
Deze locatie is onder andere onderdeel van de fietsroute ‘Meidagen 1940’ in het kader van het thema Strijd om de Wadden.
Op 12 mei 1940 drongen Duitse troepen de provincie Friesland binnen vanuit Groningen en Frederiksoord-Noordwolde. Deze fietsroute...
In deze route brengen we je door de stad langs 13 informatiepanelen die geplaatst zijn op voor Harlingen belangrijke plaatsen....
Harlingen is een echte schatkamer als het om monumenten gaat. In het centrum zijn prachtige voorbeelden te zien. Het 'gevaar'...
De zeeklei in de voormalige Friese streek Westergo is de rijke voedingsbodem van allerlei voedselproducten. Vruchtbare akkerbouw...
Wist je dat Harlingen een heel levendig en uniek centrum heeft? De historische binnenstad is een echte watersportbestemming....
Met deze beeldenroute ontdek je de rijke cultuurhistorie van Harlingen. Ga op ontdekkingstocht en zoek de meest unieke beelden...
Een etappe door het uitgestrekte niemandsland tussen Harlingen en Sexbierum. Stel je eens voor dat deze streek ooit één van...
Grenzend aan het Werelderfgoed de Waddenzee is Harlingen een stoere magneet voor wie houdt van wind en water. Maar nét zo...
Heb je slechts een middag, avond en ochtend te besteden aan je roadtrip? Bezoek de hoogtepunten van het Friese landschap...
Fiets langs de Waddenkust door verschillende terpdorpen en ontdek meer over het leven van eerste kustbewoners.
De Golf van Termunterzijl vertelt als Landmark geen eigen verhaal maar laat het landschap en bewoners hun verhaal vertellen. Bezoekers...
Termunterzijl
Groot hoefblad komt direct na de winter te voorschijn en bloeit volop in maart en april. Er is dan nog weinig voedsel te...
Groot Hoefblad
hoptille
Vanaf het parkeerterrein vind je aansluitend een boomgaard met verschillende oude fruitrassen.
Swarte Singel 1
9056 PN Cornjum
Het Kennis- en Ynformaasjesintrum Terp Hegebeintum ligt aan de voet van de hoogste terp van Nederland. Hier kunt u toegangskaarten...
Kennis- en Ynformaasjesintrum Terp Hegebeintum
Pypkedyk 4
9173 GC Hegebeintum
“Ze staan er bij honderden, maar liggen er bij duizenden.” Ontdek de sage van het Stryper Wyfke, de redder van Terschelling.
Stryper Wyfke
8884 HH Kinnum
Bij Herjuwsmawei 2 stort op 24 augustus 1944 een Amerikaanse B17 neer. Ontdek hier het bijzondere verhaal.
Herjuwsmawei 2
Marrum
Je kunt de inhoud niet bekijken omdat je nog geen cookies hebt geaccepteerd. Klik op de knop hieronder om de cookies alsnog te accepteren.
Cookies handmatig instellen(beluister hier het audioverhaal)
Waar anders dan hier spreek je af met dorpsgenoten? Op de 'pyp' natuurlijk: de brug over de zijl, de sluis. De sluis is het natuurlijke middelpunt van Oudebildtzijl. Het dorp dankt zijn ontstaan én naam aan de sluis. In het Bildtse dialect dat hier gesproken wordt: Ouwe Syl.
De sluis – van hout - wordt in 1507 in de pas aangelegde vijftien kilometer lange dijk getimmerd en is onderdeel van een grootschalige inpoldering. 'Skep foor skep' veroveren arbeiders hier land op zee, de vroegere monding van de Middelzee om precies te zijn. De sluis, op de plek waar de Oude Rij in zee stroomt, zorgt voor afwatering van de vruchtbare polder. Schepen kunnen via de schutsluis naar de Waddenzee en terug landinwaarts. Aanleggen kan bij de kolk, een klein haventje achter het café.
Een eeuw later, rond 1600 is alweer land aangeslibd en komt er een nieuwe afwateringssluis twee kilometer noordwaarts: de Nije Syl (de nieuwe zijl, sluis), waar ook een gehucht ontstaat. Het dorp met de oude sluis verandert dan van Bildtsyl naar Ouwe-Syl.
Toch is de sluis van het oude Bildt nog steeds onderdeel van de waterkering. De dijk functioneert namelijk nog als slaperdijk, een reservedijk dus. De eikenhouten deuren die je in de sluis ziet hangen kúnnen het water tegenhouden. Ze zijn in 2006 geplaatst omdat de oorspronkelijke deuren waren verdwenen. Tot die tijd lagen er tientallen balken achter het café, die in geval van nood in de sluis geschoven konden worden.
De Sylsters zullen tegenwoordig niet wakker liggen van hoog water. Een paar eeuwen geleden was dat wel anders. Als er tijdens Kerst 1717 een stormvloed over de kust raast bijvoorbeeld. Het zoute zeewater dreigt de polders in te stromen en de sluis begeeft het bijna. De heldhaftige timmerman Krelis Anne laat de Sylsters als de wiedeweerga een huis afbreken en het puin in de sluis storten. Het dorp is gered, net als het achterland. Iemand die goed bevelen uit kan delen staat hier op 'e Syl nog altijd bekend als iemand die 'ken kommendere als Baas Krelis.'
Ingesproken door:
Als architect leeft Alex van de Beld tussen twee werelden; de wereld van het landschap en de natuur, met daarnaast de wereld van de kunst en de cultuur. Alex werkt al zijn hele leven om die werelden te verbinden. Dat is volgens hem nu meer dan ooit nodig, willen we een nieuwe toekomst ontwerpen.
Alex leerde Joop Mulder in de aanloop naar 2018 kennen. “Joop was iemand die verschillende culturen bij elkaar bracht, zoals een sluis water met elkaar verbindt. Dat is meer en meer nodig om een inspirerende leefomgeving te maken waarin iedereen zijn plek vindt. Daarom zullen we Joop Mulder missen. Maar we gaan met zijn mentaliteit, creativiteit en zijn sense of place aan de slag voor het landschap van de toekomst.”
Dit verhaal is onderdeel van de route Gemalen Verhalen van Sense of Place
Waar anders dan hier spreek je af met dorpsgenoten? Op de 'pyp' natuurlijk: de brug over de zijl, de sluis. De sluis is het...
Monnikebildtdijk 1
9078 VB Oude Bildtzijl
Zeeaster en lamsoor zijn kwelderplanten bij de Zwarte Haan. Lamsoor bloeit paars in juli-augustus en trekt bijen aan voor...
Zeedijk
Zwarte Haan
De kokkel is een brede ronde ribbelige schelp en geelwit van kleur. De kokkel heeft een belangrijke plaats in de voedselketen...
Wierum
Peter Tazelaar speelde tijdens de Tweede Wereldoorlog een belangrijke rol in het verzet als Engelandvaarder, spion en adjudant....
Dijkweg 14
8713 KD Hindeloopen
Schrijf je nu in voor onze maandelijkse nieuwsbrief en ontvang alle tips, arrangementen en nieuwtjes over de Wadden.