SCHAGERBRUG
Deze Noord-Hollandse poldermolen is gebouwd in 1840 en gerestaureerd in 1980/1990.
Deze Noord-Hollandse poldermolen is gebouwd in 1840 en gerestaureerd in 1980/1990.
Midden in het centrum van Winsum ligt de molenberg en op deze berg verrees in 1851 voor rekening van P.G. Wildeveld een achtkante...
Molenstraat 4
9951 AJ Winsum
Deze molen is in 1742 gebouwd als strijkmolen maar verbouwd tot korenmolen. De vrijwillige molenaars malen graan tot meel....
Molenweg 47
1766 HN WIERINGERWAARD
Deze Noord-Hollandse poldermolen is gebouwd in de 17e eeuw en in 1974/1980 gerestaureerd.
Korte Belkmerweg 10
1756 CB 'T ZAND NH
(beluister hier het audioverhaal)
O, zo vervelend als je net op de fiets zit: een stortbui. Een extreme plensbui van meer dan 60 mm per etmaal is bovendien best zorgelijk. De waterbeheerders liggen er wel eens wakker van. Hoe moeten de Friese gemalen zoveel water in korte tijd afvoeren? En hoe moet dat in de toekomst, nu zware buien door klimaatverandering steeds vaker voorkomen?
De Heining, dit gemaal dat opvallend genoeg ín de dijk is gebouwd, helpt daarbij. Dat gebeurt alleen als het waterpeil in de Friese boezem, dat is het aan elkaar verbonden stelsel van vaarten en meren, te hoog staat. Deze vijzels kunnen dan 250 kubieke meter water per minuut naar zee pompen.
Het is een mooie assistentie voor de gemalen aan het IJsselmeer, maar de capaciteit is ook weer niet overweldigend als je vergelijkt met die gemalen in Lemmer en Stavoren, en zelfs niet met de gemalen Zwarte Haan en Roptazijl, die de polders hier verderop aan de kust drooghouden.
De Heining is dan ook onderdeel van een groter plan. Het is een uiting van een nieuwe manier van denken over waterbeheersing, een interne 'klimaatverandering' zou je kunnen zeggen. Meer meebewegen mét de natuur en het water in plaats van tegen de natuur en het water strijden. Dat is best spannend, want we hebben duizend jaar dijken gebouwd om ons tegen het geweld van de zee te beschermen.
En hoe doe je dat dan, anders naar waterbeheersing kijken? Door ruimte te maken voor extra waterberging in het binnenland bijvoorbeeld, zoals je hier kunt zien aan de brede vaarten, die natuurvriendelijke oevers hebben gekregen. En doordat het zeewater vrij spel heeft in een kweldergebied hoogt deze vanzelf door slib op. Over een paar jaar ontstaat hier dan al een natuurlijke buffer tegen de stijgende zeespiegel, als een golfbreker voor de dijk.
Het gemaal is ook een verbinding tussen zoet en zout water. Dit is goed voor trekvissen die 24 uur per dag door het gemaal kunnen zwemmen, maar ook voor kwelderplanten en wadvogels in het unieke buitendijkse kwelderlandschap.
Ingesproken door:
Samen met de andere leden van kunstenaarscollectief Observatorium werkt Ruud Reutelingsperger al jaren aan kunst in de openbare ruimte. Hierbij richt het collectief zich op het veranderende landschap en hoe het de nieuwsgierigheid kan prikkelen naar de wereld om ons heen.
Ruud en zijn collega’s kennen Joop Mulder al sinds jaar en dag. “Joop en wij delen dezelfde passie; het landschap en de verhalen van mensen. We maakten wilde plannen, spraken bijzondere mensen en vooral van het buitendijkse gebied werden we lyrisch; kwelders en dobben die wij nog niet kenden. Hoe mooi zou het zijn als de mensen weer zelf land kunnen gaan maken, als bewoners hun relatie met het buitendijkse zelf nieuw leven in kunnen blazen en in samenwerking met kunstenaars ook de taal van de verbeelding gaan spreken; riepen wij hardop tegen de wind in naar elkaar.” Deze dynamische samenwerking leidde tot een drietal concrete projectvoorstellen; Terp van de Takomst, De Kromme Horne en de Golf van Termunterzijl. “Samen met Joop predikten we de slogan; Eerst geloven, dan zien.”
Dit verhaal is onderdeel van de route Gemalen Verhalen van Sense of Place
O, zo vervelend als je net op de fiets zit: een stortbui. Een extreme plensbui van meer dan 60 mm per etmaal is bovendien...
Zeedijk 15
9073 TN Marrum
Molen De Hoop is zeer waarschijnlijk in 1641 gebouwd als achtkantige korenmolen. Op kaarten uit het begin van de 17e eeuw...
Molenpad 1
1734 JM OUDE NIEDORP
Molenmuseum 'De Eendracht' is gevestigd in een koren- pelmolen en herbergt zes zolders kijkgenot. Op de begane grond bevindt...
Mounebuorren 18
9133 MB Anjum
Molen De Jonge Held staat in het dorpje Leegkerk vlakbij de stad Groningen. De poldermolen werd gebouwd in 1829 en bemaalde...
Frieschestraatweg 438
9746 TL Leegkerk
Deze Noord-Hollandse poldermolen is gebouwd rond 1560. De molen is gevestigd aan de Groenveldsdijk. Molenaar Fred Prins.
Groenveldsdijk 12
1744 GD SINT MAARTEN
