Franeker
De vier theehuisjes op de wal in Franeker.
Vier theehuisjes op de wal. In de eerste helft van de 17de eeuw lieten de professoren siertuinen met zomerkoepels aanleggen. Verder hadden in de stad alleen de stinzen een koepel in de tuin. Pas na 1734 mocht er ook in de tuinen van huizen koepels worden gebouwd. In 1746 werd de grond tussen het bolwerk en o.a. de Eisingastraat beschikbaar voor particulieren en mocht tot aan het bolwerk een tuin met toebehoren aangelegd worden. In totaal hebben er 11 koepels tegen het noorderbolwerk gestaan. Drie verdwenen toen het bolwerk tussen 1853 en 1855 werd afgegraven. Gelukkig is het afgraven gestopt, maar er zij nog diverse huisjes verdwenen. In 1938 is het theehuisje gesloopt door de gemeente wegens de bouw van een school.
In de jaren 60 zijn de over gebleven huisjes gerenoveerd, maar door vernieling werd besloten om ze in 1971 dicht te spijkeren. Aangezien de theehuisjes toen inmiddels waren aangewezen tot rijksmonument zijn ze niet gesloopt en staan ze er nu weer goed bij.
Het nu eerste theehuisje is in 1775 gebouwd in opdracht van burgemeester/koopman Paulus Johannes Haitsma. Het tweede theehuisje is gebouwd in 1769 in opdracht van burgemeester/timmerman Sicco Pieters Ens. In 1803 werd dit huisje nog zwaar beschadigd door een hevige storm. Het derde theehuisje is gebouwd in 1747 in opdracht van de lakenkoopman Sijbren Wijbrens Wijngaarden. Het vierde theehuisje (zomerkoepel) is bekend als de koepel van Tjeerd Banga en is gebouwd in 1778.
Tekst: Stichting Monumenten Waadhoeke
Hier vind je Vier theehuisjes op de wal
Noorderbolwerkvanaf jouw locatie
Franeker is een kleine academische stad, met verstopte tuinen en karakteristieke gevels. Ideaal voor een kleine wandeling met grote impact. Van de...
Heb je slechts een middag, avond en ochtend te besteden aan je roadtrip? Bezoek de hoogtepunten van het Friese landschap langs deze route!
De laatste dag van je roadtrip staat in het teken van staten, of ‘de Friese kastelen’. Bewonder een drietal staten, voordat je de stad Franeker in...
Een gevarieerde wandeling langs de belangrijkste monumenten in de oude universiteitsstad Franeker en door het prachtige cultuurlandschap daarbuiten...
Unesco Werelderfgoed in Friesland. Bezoek vier werelderfgoederen in vier dagen.
Fiets langs prachtige staten en stinzen in Friesland. Deze route is onderdeel van de Elfstatentocht. Dit tweede deel van de tocht leidt je door Fra...
De zeeklei in de voormalige Friese streek Westergo is de rijke voedingsbodem van allerlei voedselproducten.
Bloeiende stinzenplanten op historische locaties waar de adel of vermogende bewoners ze in het verleden hebben aangeplant.
Volg de sporen van de rijke Friese adel, tussen hofstad Leeuwarden en de rand van het Wad.
Ontdek de historie en rust van Noardwest Fryslân tijdens een wandelroute langs eeuwenoude kerken in Franeker, Schalsum, Peins en Zweins. Geniet van...
