Franeker
Aan het plafond van de woonkamer van een prachtig grachtenhuis in Franeker bevindt zich UNESCO Werelderfgoed én het oudste nog werkende planetarium ter wereld.
Bekijk alle 5 foto's
Dit nauwkeurig bewegend model van het zonnestelsel werd tussen 1774 en 1781 gebouwd door de Friese wolkammer Eise Eisinga. In 2023 is het planetarium toegevoegd aan de UNESCO Werelderfgoedlijst.
In de voormalige werkplaats van Eise Eisinga kun je kennismaken met zijn beroep als wolkammer. Sterrenkunde en wiskunde waren slechts een hobby van dit geheime genie. Op basis van zelfstudie schreef hij al op 15-jarige leeftijd een wiskundeboek en twee jaar later rondde hij een sterrenkundeboek af.
Het planetarium dat hij bouwde toont tot op de dag van vandaag de actuele stand van de planeten. De planeten bewegen namelijk in dezelfde tijd rond de zon als de echte planeten. Best knap, voor een wolkammer.
Het planetarium loopt door middel van een indrukwekkend raderwerk van houten hoepels en schijven, met tienduizend handgesmede spijkers als tanden. Een slingerklok en negen gewichten drijven dit geheel aan. Maar het Eise Eisinga Planetarium is méér dan een planetarium.
Het is ook een museum dat een uitgebreide verzameling van historische astronomische instrumenten herbergt en dat aandacht schenkt aan de moderne sterrenkunde. Er is bovendien een filmzaal waar doorlopend documentaires vertoond worden.
Het Planetarium is grotendeels rolstoeltoegankelijk. Er is een lift naar de 1e verdieping. Het raderwerk van het Planetarium is slechts met een steil trappetje te bereiken, maar op de begane grond hangt een monitor met beelden van het raderwerk.
Hier vind je Koninklijk Eise Eisinga Planetarium
Eise Eisingastraat 3vanaf jouw locatie
Heb je slechts een middag, avond en ochtend te besteden aan je roadtrip? Bezoek de hoogtepunten van het Friese landschap...
De laatste dag van je roadtrip staat in het teken van staten, of ‘de Friese kastelen’. Bewonder een drietal staten, voordat...
Unesco Werelderfgoed in Friesland. Bezoek vier werelderfgoederen in vier dagen.
Een gevarieerde wandeling langs de belangrijkste monumenten in de oude universiteitsstad Franeker en door het prachtige cultuurlandschap...
Fiets langs prachtige staten en stinzen in Friesland. Deze route is onderdeel van de Elfstatentocht. Dit tweede deel van...
Franeker is een kleine academische stad, met verstopte tuinen en karakteristieke gevels. Ideaal voor een kleine wandeling...
De zeeklei in de voormalige Friese streek Westergo is de rijke voedingsbodem van allerlei voedselproducten.
Bloeiende stinzenplanten op historische locaties waar de adel of vermogende bewoners ze in het verleden hebben aangeplant.
Volg de sporen van de rijke Friese adel, tussen hofstad Leeuwarden en de rand van het Wad.
Ontdek de historie en rust van Noardwest Fryslân tijdens een wandelroute langs eeuwenoude kerken in Franeker, Schalsum, Peins...
