OUDE NIEDORP
Molen De Hoop is zeer waarschijnlijk in 1641 gebouwd als achtkantige korenmolen. Op kaarten uit het begin van de 17e eeuw stond op deze plaats ook al een molen, vermoedelijk een standerdmolen.
Bekijk alle 9 foto's
Molen De Hoop is zeer waarschijnlijk in 1641 gebouwd als achtkantige korenmolen. Een korenmolen is een molen waarmee uit graan meel wordt gemalen. Het jaartal 1641 staat vermeld op de baard van de bovenkruier. De baard is een houten bord aan de vooronderzijde van een molenkap, allereerst bedoeld om inwateren tegen te gaan.
Geschiedenis van de molen Uit een akte van 16 december 1631 blijkt dat er nog een andere korenmolen is geweest in Oude Niedorp. Dit is een koopakte van Jacob Jacobsz. Seeuw. Hij heeft de molen gekocht om naar een andere plek te verplaatsen. Via een ‘windbrief’ kreeg Seeuw het recht van de wind voor het gebied in ‘de Poelen’. Dit was van oorsprong een moerasachtig gebied tussen de Waerd en de dijk: de Dorpsstraat vanaf het Verlaat tot de Zuiderweg. Na de droogmaking van de Heerhugowaard in 1629 had men niets meer te verzen dat het gebied ‘de Poelen’ tijdelijk onder water kwam te staan. Omdat de heer Seeuw heeft gevraagd om het verplaatsen van een molen, kunnen we aannemen dat er al voor 1631 een molen in de omgeving van Oude Niedorp heeft gestaan. Vermoedelijk is de verplaatste molen door brand of bouwvalligheid verloren gegaan. Waardoor in 1641 een nieuwe korenmolen moest worden gebouwd.
Molen de Hoop is zoals dat heet een achtkantige molen. De houten constructie bestaat namelijk uit acht vlakken. Dat de houten achtkant echt oud is, blijkt uit verschillende onderdelen van de constructie, bij zowel de boven- als onderzijde van het achtkant. De molen heeft een meer dan 100 jaar oud en uniek wiekenkruis met stalen balken, gebouwd in 1893 door de firma Pot.
Molenaars Uit verschillende akten kan een overzicht worden gemaakt van de verschillende eigenaren en molenaars die de molen draaiende hebben gehouden. Op 31 mei 1723 wordt de molen, het huis en erf gekocht door Jan Dirksz. De Geus. Vrijwel onafgebroken blijft de molen tot 1901 in het bezit van de bekende molenaarsfamilie De Geus. Op 31 maart 1901 wordt Cornelis Slijboom de nieuwe eigenaar. In 1940 nemen de zoons Willem en Maarten de zaak over. De bezettingsjaren werden niet de gemakkelijkste voor het pas gestarte (overgenomen) bedrijf. Maar na de bevrijding ging het als snel beter met het bedrijf. Om gezondheidsredenen moest Willem in 1960 stoppen. Maarten wilde niet alleen verder. De broers besloten daarom het bedrijf te beëindigen. Officieel werd het maalbedrijf C. Slijboom per 16 mei 1961 beëindigd.
Op 17 december 1961 werd de molen verkocht aan de toenmalige gemeente Oude Niedorp voor één gulden. De molen werd sindsdien wel goed onderhouden, maar draaide sporadisch.
Sinds 2000 draait de molen weer regelmatig. Omdat de molen regelmatig draait blijft alles goed onderhouden. Elke keer als de molen draait, is dit eigenlijk een inspectie waarbij beginnende problemen meteen worden opgemerkt. Er zijn drie molenaars actief, en u bent van harte welkom om te kijken bij de molen als deze draait.
Belang van de molen Tot ver in de 19e eeuw was de aanwezigheid van een korenmolen in een dorp van groot belang voor de bevolking. De molenaar maalde, dicht bij huis, de geoogste tarwe of rogge van de eigen akker voor het dagelijks te bakken brood. In een dorp had de korenmolenaar veel aanzien. En mocht een molenaar in financiële problemen raken, dan zocht het gemeentebestuur vaak naar een oplossing. Dit was vanwege het grote economische belang van het hebben van een molen in het dorp voor de bevolking.
De molen heeft de status van rijksmonument.
Bronnen Historisch overzicht Korenmolen ‘De Hoop’ Beeldbank van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed via www.beeldbank.cultureelerfgoed.nl
Hier vind je Molen de Hoop Oude Niedorp
Molenpad 1vanaf jouw locatie
Tjerk Hiddes vertelt het bijzondere verhaal achter het Roptasyl. Nu zie je er niet veel van terug, maar in de 17e eeuw was...
Sylsleane 6
8857 RZ Wijnaldum
(beluister hier het audioverhaal)
O, zo vervelend als je net op de fiets zit: een stortbui. Een extreme plensbui van meer dan 60 mm per etmaal is bovendien best zorgelijk. De waterbeheerders liggen er wel eens wakker van. Hoe moeten de Friese gemalen zoveel water in korte tijd afvoeren? En hoe moet dat in de toekomst, nu zware buien door klimaatverandering steeds vaker voorkomen?
De Heining, dit gemaal dat opvallend genoeg ín de dijk is gebouwd, helpt daarbij. Dat gebeurt alleen als het waterpeil in de Friese boezem, dat is het aan elkaar verbonden stelsel van vaarten en meren, te hoog staat. Deze vijzels kunnen dan 250 kubieke meter water per minuut naar zee pompen.
Het is een mooie assistentie voor de gemalen aan het IJsselmeer, maar de capaciteit is ook weer niet overweldigend als je vergelijkt met die gemalen in Lemmer en Stavoren, en zelfs niet met de gemalen Zwarte Haan en Roptazijl, die de polders hier verderop aan de kust drooghouden.
De Heining is dan ook onderdeel van een groter plan. Het is een uiting van een nieuwe manier van denken over waterbeheersing, een interne 'klimaatverandering' zou je kunnen zeggen. Meer meebewegen mét de natuur en het water in plaats van tegen de natuur en het water strijden. Dat is best spannend, want we hebben duizend jaar dijken gebouwd om ons tegen het geweld van de zee te beschermen.
En hoe doe je dat dan, anders naar waterbeheersing kijken? Door ruimte te maken voor extra waterberging in het binnenland bijvoorbeeld, zoals je hier kunt zien aan de brede vaarten, die natuurvriendelijke oevers hebben gekregen. En doordat het zeewater vrij spel heeft in een kweldergebied hoogt deze vanzelf door slib op. Over een paar jaar ontstaat hier dan al een natuurlijke buffer tegen de stijgende zeespiegel, als een golfbreker voor de dijk.
Het gemaal is ook een verbinding tussen zoet en zout water. Dit is goed voor trekvissen die 24 uur per dag door het gemaal kunnen zwemmen, maar ook voor kwelderplanten en wadvogels in het unieke buitendijkse kwelderlandschap.
Ingesproken door:
Samen met de andere leden van kunstenaarscollectief Observatorium werkt Ruud Reutelingsperger al jaren aan kunst in de openbare ruimte. Hierbij richt het collectief zich op het veranderende landschap en hoe het de nieuwsgierigheid kan prikkelen naar de wereld om ons heen.
Ruud en zijn collega’s kennen Joop Mulder al sinds jaar en dag. “Joop en wij delen dezelfde passie; het landschap en de verhalen van mensen. We maakten wilde plannen, spraken bijzondere mensen en vooral van het buitendijkse gebied werden we lyrisch; kwelders en dobben die wij nog niet kenden. Hoe mooi zou het zijn als de mensen weer zelf land kunnen gaan maken, als bewoners hun relatie met het buitendijkse zelf nieuw leven in kunnen blazen en in samenwerking met kunstenaars ook de taal van de verbeelding gaan spreken; riepen wij hardop tegen de wind in naar elkaar.” Deze dynamische samenwerking leidde tot een drietal concrete projectvoorstellen; Terp van de Takomst, De Kromme Horne en de Golf van Termunterzijl. “Samen met Joop predikten we de slogan; Eerst geloven, dan zien.”
Dit verhaal is onderdeel van de route Gemalen Verhalen van Sense of Place
O, zo vervelend als je net op de fiets zit: een stortbui. Een extreme plensbui van meer dan 60 mm per etmaal is bovendien...
Zeedijk 15
9073 TN Marrum
Rijksmonument Molen De Hoop, die middenin Haren aan de Rijksstraatweg staat, is een van de weinige ronde stenen bovenkruiers in...
Rijksstraatweg 135
9752 BD Haren
De Waarlandsmolen is een achtkante binnenkruier, gebouwd in 1530. Begin jaren 50 is de molen buiten bedrijf gekomen. De...
Hoebelaan 9 a
1738 BR WAARLAND
Het rijksmonument is nog altijd actief en je haalt hier dan ook heerlijk meel. Bezoek en laat je rondleiding door de molen...
Mounewei 17
9111 HB Burdaard
Eeuwenlang werden in Nederland kleine industriemolens gebruikt bij kleine bedrijven, ze verdwenen geruisloos. De David is...
Schoolstraat 4
9989 AG Warffum
De meest moderne pellerij op windkracht die er in Nederland is.
Molenstreek 1
9773 TJ Wetsinge
De Westerhornermolen of kortweg Westerhorner is een poldermolen tussen het dorp Grijpskerk en het gehucht Gaarkeuken. De...
Poelweg 9
9843 TB Grijpskerk
