Bekijk alle 5 foto's
Op de tweede etappe van je fietsavontuur bezoek je weggevaagde dorpen die ruimte moesten maken voor industrie. Het gezellige vissersdorp Termunterzijl mocht gelukkig blijven staan. Eet een visje op de dijk of geniet van je lunch in het historische dorpscentrum. Een lang fietspad langs de dijk leidt je vervolgens naar uitgestrekte polders, bunkers en een unieke vogelkijkhut, voordat je een avond kunt ontspannen in Bad Nieuweschans.
Deze route is onderdeel van de microavonturen in Groningen van Paulien van der Werf van Outdoor Inspiratie. Kijk op visitwadden.nl/paulieningroningen voor het hele verhaal en alle routes!
Dwalend door Appingedam ontdek je merkwaardige uitbouwsels aan een aantal historische panden. Hangende keukens boven het water, dé oplossing toen de pakhuizen in het verleden de huidige woonfunctie kregen.
Inmiddels zijn Borgsweer en Oterdum op 28 april 1945 bevrijd door de Canadezen. De Duitsers dreigden hierna te worden omsingeld in Heveskes.
Een kerk zonder dorp, dankzij een oprukkend industriegebied onder de rook van Delfzijl. Het oudste deel van de kerk dateert van ongeveer 1200.
In dit 250 zielen tellende dorp, vlak bij de historische sluis ‘Boog van Ziel’ staat Hotel Termunterzijl. Dit prachtige, nieuwe 26 kamers tellende hotel is een geweldige uitvalsbasis voor een overnachting, zowel zakelijk als privé.
Het gemaal Cremer is aangelegd in de jaren 1930 / 1931, door waterbouwkundige Pieter Geert Cremer. Vanwege de beeldbepalende ligging, de cultuurhistorische waarde, de gaafheid en de bijzondere vormgeving is gemaal Cremer erkend als rijksmonument.
Het huidige gebouw bestaat uit de koortravee en de voormalige kruising. Het is aan de tufstenen muurresten nog goed te zien waar de dwarsarmen hebben gezeten.
In de Tweede Wereldoorlog bouwden de Duitse bezetters een aantal bunkers bij Fiemel, een gehucht naast Termunten. De bunkers waren onderdeel van de Atlantikwall, een verdedigingslinie die van Duitsland...
De punt van Reide is een schiereiland in de Dollard. In de loop der tijd is vrijwel het hele gebied weggeslagen door stormvloeden. Het schiereiland dat is overgebleven bestaat voor het grootste deel uit kwelders.
Bezoekerscentrum Dollard net onder Termunten is dé toegangspoort naar het Dollardgebied. Ontdek alles over dit vrij nieuwe natuurgebied.
Vogelkijkhut De Kiekkaaste in Nieuwe Statenzijl is de enige vogelkijkhut in Nederland die zich buiten de dijken bevindt.
Het kunstwerk van Martin Borchert is al van ver te zien: Waaiboei is maar liefst acht meter hoog en staat bovenop de dijk bij Nieuw Statenzijl. Het kunstwerk werd gemaakt in 1996 en staat los op de dijk, waar het meebeweegt met de wind.
Tot 1935 werd de oude remise gebruikt als loods van de Staatsspoorwegen. Toen het gebouw in 1877 werd gebouwd, was er ruimte voor acht locomotieven. Tegenwoordig vult De Graanrepubliek de indrukwekkende hallen: Gronings graan anno nu.
Start: Appingedam centrum
Knooppunt 26 – 79
Knooppunt 83 Damsterdiep
Vanaf Appingedam volg je het Damsterdiep tot aan de zee. De 27 kilometer lange kanaal begint in de stad Groningen en vloeit aan de waddenkust samen met de Eems.
Knooppunt 87 De Drie Delfzijlen
In Delfzijl staat gemaal de Drie Delfzijlen. Op de zijkant van het gemaal staat uitgelegd hoe het gemaal werkt en hoe ervoor gezorgd wordt dat vissen het gemaal kunnen passeren.
Knooppunt 89 Weiwerd
Plots fiets je van het industrieterrein over een oude begraafplaats. Het dorp Weiwerd moest ruimte maken voor het groeiende industriepark van Delfzijl, en alleen de begraafplaats mocht blijven. Er zijn plannen om bedrijfsruimtes in de stijl van de huizen die hier vroeger stonden te bouwen.
Wijk onderweg naar knooppunt 91 even naar links af voor de kerk van Heveskes. Vroeger maakte deze kerk deel uit van een gezellig dorp, nu is het een verzamelplaats voor personeel van omliggende bedrijven in geval van brand.
Knooppunt 91 Oterdum
Van het dorp Oterdum is alleen de begraafplaats op de dijk nog over. Vroeger stond hier een witte kerk op de dijk, maar die moest gesloopt worden toen de Nederlandse dijken opgehoogd werden. De begraven doden mochten blijven liggen en hun graven werden teruggeplaatst nadat er een nieuwe laag zand bovenop de oude dijk lag.
Knooppunt 93 Termunterzijl
Tegenover de camping net voor Termunterzijl, steek je de dijk even over voor het Zeestrand Termunten. Hier ligt een strook witgeel zand langs de dijk, met uitzicht over de Eems naar de Duitse kust.
Termunterzijl is de perfecte plek voor een langere pauze. Eet een visje op de dijk of lunch in het restaurant bij de sluis. Leer meer over het visserijverleden van het dorp in het Visserijmuseum en bezoek het museumgemaal Cremer.
Tip: veel van de horeca en musea in Termunterzijl zijn buiten de zomer alleen op zondag geopend. Probeer je route zo te plannen dat je op zondag in Termunterzijl bent, eventueel door de volgorde van de etappes aan te passen.
Voorbij Termunten
Fiets Termunten uit en blijf de dijk zoveel mogelijk volgen. Eerst zie je aan je rechterhand een polder, met daarachter de hoekige kerk van Termunten.
Een paar kilometer verderop langs de dijk, passeer je Gemaal Fiemel en Batterij Fiemel. De bunkers van Batterij Fiemel werden gebouwd aan het begin van de tweede wereldoorlog om de Duitse havenstad Emden te beschermen tegen luchtaanvallen. Op het hoogtepunt stonden er 40 gebouwen, nu zijn er slechts een paar over. Je kunt gratis een bezoekje brengen aan de bunkers.
Fiets het pad naar rechts, langs Batterij Fiemel, een stukje verder in voor een bezoek aan Bezoekerscentrum Dollard.
Vervolg je fietspad langs de dijk. Je passeert aan je linkerhand de Punt van Reide, het uiterste noordoostelijke puntje van het Nederlandse vasteland. De Punt van Reide is een keileemrug, gevormd in de voorlaatste ijstijd. Het is de moeite waard om hier even een stukje de dijk op te fietsen en uit te kijken over de Eems, Dollard en het natuurgebied op de keileemrug. Als je gelukt hebt, liggen zeehonden op de punt te rusten.
Knooppunt 97
Loop of fiets bij dit knooppunt even de dijk op voor uitzicht over de kwelder van de Dollard.
Knooppunt 22 Ambonezenbosje
Tegen de zeedijk ligt een populierenbosje, waar in het verleden barakken stonden. Eerst werden de barakken gebruikt door slikwerkers, daarna door de Duitsers en ten slotte voor Ambonezen die in het voormalige Nederlands-Indië voor Nederland hadden gevochten. Sinds het vertrek van de Ambonezen zijn de barakken verwijderd en hebben snelgroeiende populieren de grond in een bos veranderd.
Nieuwe Statenzijl
Volg vanaf knooppunt 22 de zeedijk tot Nieuwe Statenzijl. Neem een kijkje bij de sluizen en parkeer dan je fiets voor een bezoek aan de enige buitendijkse vogelkijkhut van Nederland. Je bereikt dit architectonische kunstwerkje via een lang vlonderpad tussen het riet. Vanuit de vogelkijkpunt op palen kijk je uit over de Dollard, waar zoet en zout water samenkomen. Veel trekvogels vinden dit een aangename pauzeplek, dus vergeet je verrekijker niet mee naar boven te nemen.
Knooppunt 23 – 24 – 25 – 26
Onderweg van Nieuwe Statenzijl naar Bad Nieuweschans zie je de eerste herenboerderijen. De zaken gingen goed hier op het vruchtbare land, en de boeren bouwden hun huizen om tot ware kastelen.
26 Bad Nieuweschans
Bad Nieuweschans staat vooral bekend om het wellness centrum, maar er is meer te doen. In het historische centrum vind je oude gebouwen en de Garnizoenskerk. Ook het Vestingsmuseum en De Graanrepubliek zijn een bezoek waard.
Fijne horeca onderweg
Delfzijl:
De Kleine Zeemeermin Delfzijl
Termunterzijl:
Teetied
Hotel Restaurant Termunterzijl
Vispaleis Westerhuis (voor een visje op de dijk)
Bad Nieuweschans:
Sociëteit Reiderland
Sfeervol overnachten in de omgeving van Bad Nieuweschans
In La Kaserna slaap je op de eerste verdieping van een voormalige marechausseekazerne. Voor mensen die graag uitkijken over de landerijen, is Bed & Breakfast Oudeschans, net buiten Bad Nieuweschans, een aanrader.
