Bunkerroute Den Helder



Den Helder heeft zwaar geleden onder de oorlog. Al in de meidagen van 1940 werd de stad getroffen door bombardementen van Duitse jagers. Omdat in de stad zowel de Duitse marine en luchtmacht als de landmacht aanwezig waren, werd zij vervolgens ook een belangrijk doelwit van geallieerde luchtaanvallen.

De wandelroute Huisduinen/Den Helder doet inclusief begin- en eindpunt zeven locaties aan waar de geschiedenis van Den Helder in de Tweede Wereldoorlog nog is terug zien. De route start op het zogenaamde Galgenveld, waar nu het Atlantikwall Centrum te vinden is. Naast het Administratiegebouw, waarin dit centrum is gerealiseerd, onderhield het Duitse leger hier tijdens de bezetting ook geschut.

In de Grafelijkheidsduinen loopt de…

Den Helder heeft zwaar geleden onder de oorlog. Al in de meidagen van 1940 werd de stad getroffen door bombardementen van Duitse jagers. Omdat in de stad zowel de Duitse marine en luchtmacht als de landmacht aanwezig waren, werd zij vervolgens ook een belangrijk doelwit van geallieerde luchtaanvallen.

De wandelroute Huisduinen/Den Helder doet inclusief begin- en eindpunt zeven locaties aan waar de geschiedenis van Den Helder in de Tweede Wereldoorlog nog is terug zien. De route start op het zogenaamde Galgenveld, waar nu het Atlantikwall Centrum te vinden is. Naast het Administratiegebouw, waarin dit centrum is gerealiseerd, onderhield het Duitse leger hier tijdens de bezetting ook geschut.

In de Grafelijkheidsduinen loopt de wandelroute vervolgens langs de ‘Kroontjesbunker’, die zijn naam dankt aan de vorm. Van dit type bunker zijn er in Europa maar drie bewaard gebleven en dit is de enige die een aantal dagen per jaar toegankelijk is voor publiek. De Kroontjesbunker, die in 1943 werd gebouwd, was het hoofdkwartier van de Duitse luchtverdediging.

De volgende stop op de route is de begraafplaats. Hier liggen de 38 slachtoffers van het ‘Grote Bombardement’. In de nacht van 24 op 25 juni 1940 bombardeerden de geallieerden de Rijkswerf, waarbij ook de stad werd getroffen. Den Helder werd 177 keer vanuit de lucht aangevallen, een triest Nederlands record. In het Timorpark is nog een hulppost te zien. Hier werd tijdens bombardementen of gevechten eerste hulp geboden aan gewonde militairen.

Een deel van de route loopt door ‘Ouwe Helder’, niet vanwege het militair erfgoed, maar omdat hier duidelijk wordt hoe groot het verlies voor Den Helder is geweest. Naast de bombardementen, was ook de aanwezigheid van de honderden kleine en grote bunkers verwoestend voor de stad. In 1944 sloopte het Duitse leger het hele oude dorp om een vrij schootsveld te creëren vanuit de bunkers langs de kust. 

De route laat zien dat de oorlog Den Helder, net als Rotterdam en veel Duitse steden, achterliet als een stad met een gat in haar hart.

Beleef de verhalen en ontdek de Atlantikwall in het waddengebied.

Dit ga je zien

Startpunt: R.W. van de Wintstraat 41
1789 BB Huisduinen
1

Kroontjesbunker (FL250)

Deze FL250 Flakgruppenkommandostand kreeg de bijnaam 'Kroontjesbunker' vanwege de vorm van de toren. In de bunker werden middels een glazen plotterwand de vliegbewegingen van vliegtuigen gecoördineerd en doorgegeven aan het luchtafweergeschut. In het verderop gelegen gebied werd er gekeken naar de te verwachten vliegroutes en het aantal vliegtuigen. In de toekomst is het de bedoeling om de bunker in bijna originele staat terug te brengen. Deze bunker is gelegen in een natuurgebied. Blijf daarom op de aangegeven wandelpaden. Tip: neem een zaklantaarn mee!

Kroontjesbunker (FL250)
2

Algemene begraafplaats Den Helder

Op de Begraafplaats liggen 38 slachtoffers van het ‘Grote Bombardement’. In de nacht van 24 op 25 juni 1940 bombardeerden geallieerde vliegtuigen de Rijkswerf maar ook de stad. In totaal kwamen in Den Helder 177 burgers om bij bombardementen.

Algemene begraafplaats Den Helder
3

Fort Dirksz Admiraal

Fort Dirksz Admiraal is gebouwd in 1811 als middelste fort in de Stelling van Den Helder. Het fort is vernoemd naar de ex-burgemeester van Monnickendam, Cornelis Dirkszoon, die admiraal was van de Noord-Hollandse vloot tijdens de Tachtigjarige Oorlog. Op een vooruitgeschoven positie, in wat toen nog moerasgebied was, kon vanuit dit fort zowel fort Oostoever als Fort Erfprins beschermd worden.

Fort Dirksz Admiraal
4

Timorpark

In het Timorpark vind je nog de hulppost voor gewonden. Tijdens bombardementen of gevechten kon hier eerste hulp worden geboden aan gewonde militairen.

Timorpark
5

Ouwe Helder

Ouwe Helder, het oudste deel van de stad Den Helder, werd samen met de bebouwing langs de Kanaalweg en de Hoofdgracht helemaal gesloopt in 1944.

Ouwe Helder
6

Fort Erfprins

Fort Erfprins is een negentiende-eeuws fort ten westen van de Nederlandse stad Den Helder. Met een oppervlakte van 49 ha. is Erfprins het grootste fort van Nederland.

Fort Erfprins
Eindpunt: Fortweg
1782 Den Helder

Beschrijving

Startpunt: R.W. van de Wintstraat 41
1789 BB Huisduinen

De route start op het zogenaamde Galgenveld, in de Tweede Wereldoorlog het terrein van het geschutsonderhoudscomplex van de Duitse marine. Van de gebouwen uit die tijd zijn alleen de Werkplaats en het Administratiegebouw over. In de Werkplaats zijn nu appartementen. In het Administratiegebouw vind je het Atlantikwall Centrum.

In de Grafelijkheidsduinen ligt de 'Kroontjesbunker'. Hij wordt zo genoemd vanwege zijn vorm. Vanuit deze Flak-gruppen-kommandostand, kortweg Flagruko, werd al het luchtafweergeschut in en rond Den Helder geleid. Alle informatie vanuit de radarinstallaties in het duingebied werd hier verzameld, geïnterpreteerd en doorgegeven aan de luchtafweerbatterijen.   

Op de Begraafplaats liggen 38 slachtoffers van het ‘Grote Bombardement’. In de nacht van 24 op 25 juni 1940 bombardeerden geallieerde vliegtuigen de Rijkswerf maar ook de stad. In totaal kwamen in Den Helder 177 burgers om bij bombardementen. De gemeente betaalde de begrafenis van de slachtoffers van het Grote Bombardement. Ze kregen een apart plekje. Op de begraafplaats is verder nog een monument voor de weggevoerde Joodse inwoners van Den Helder en een aparte plek acherin waar de omgekomen bemanningsleden van geallieerde vliegtuigen liggen.

Deze Duitse luchtafweerbatterij (Flak) ligt bovenop het oude Fort Dirksz. Admiraal, die Napoleon nog liet bouwen. Deze batterij bestaat uit een vuurleidingspost, vier bunkers voor zware Flak, twee opstellingen voor lichte Flak, twee munitiebunkers en een manschappenonderkomen. Het terrein is vrij toegankelijk, de bunkers alleen op afspraak.

In het Timorpark vind je nog de hulppost voor gewonden. Tijdens bombardementen of gevechten kon hier eerste hulp worden geboden aan gewonde militairen.

Ouwe Helder, het oudste deel van de stad, werd samen met de bebouwing langs de Kanaalweg en de Hoofdgracht helemaal gesloopt in 1944. Zo creëerden de Duitsers een vrij schootsveld voor verdediging aan de landzijde van de bunkers langs de kust. De bevolking was naar het omringende platteland geëvacueerd.

Ook Fort Erfprins werd uitgerust met een batterij voor de verdediging van het luchtruim. Deze werd op het zeefront van het fort geplaatst. De zogenaamde Flak-batterijen kregen de informatie over aantallen vliegtuigen, koers en vlieghoogte van de radarinstallaties via de commandopost, de Flagruko, in de Grafelijkheidsduinen achter Huisduinen.

Eindpunt: Fortweg
1782 Den Helder

Mis niets!

Ontvang het laatste nieuws, de mooiste verhalen en de leukste routes van VisitWadden.