Een boost voor de economie en voor de bevolking
Categorieën
-
Lokaal culinair toerisme
als kans voor de Wadden
Begonnen in Italië, zet culinair toerisme in de rest van Europa en zelfs wereldwijd door. Ook in Nederland is de tijd rijp om bij deze trend aan te haken. Vooral in het Waddengebied liggen de kansen voor het oprapen. Culinair toerisme als een boost voor de economie en voor de bevolking en in goede samenhang met de natuur.
Culinair toerisme in opkomst
Culinaire toeristen houden van uniek en authentiek. Gemiddeld geven deze toeristen 30 tot 50% van hun vakantiebudget uit aan eten en drinken. Daarbij gaat het niet zozeer om gastronomie, maar om lokale gerechten en producten. Ze willen kwaliteit, authenticiteit, eerlijk voedsel en weten graag hoe en waar het is geproduceerd. Naast restaurants en andere eetgelegenheden, willen ze ook meedoen aan culinaire activiteiten en kopen ze plaatselijk gemaakte producten.
Culinair toerisme is in opkomst. Er zijn drie types culinair toeristen. Een deel komt speciaal voor het eten en drinken naar een bepaald gebied. Dat zijn er in Europa jaarlijks zo’n 60.000. Een ander deel komt met een andere hoofdreden, maar is zeker geïnteresseerd in de lokale keuken en zoekt actief naar culinaire ervaringen. Dat betreft in Europa zo’n 20 miljoen trips per jaar. Een derde groep komt niet met culinaire bedoelingen, maar is wel te interesseren wanneer het ter plaatse wordt aangeboden. De UNWTO (de Wereldtoerismeorganisatie van de Verenigde Naties) verwacht dat culinair toerisme in Europa blijft groeien met 7 tot 12 % per jaar. Ze besteden 30% tot 50% van hun vakantiebudget aan eten en drinken.
Slow tourism
De belangstelling voor culinair toerisme staat niet op zich. Het hangt ten eerste samen met de trend van ‘slow tourism’ waarbij bewust reizen, kwaliteit, deelnemen aan het lokale leven, contacten met bewoners en duurzaamheid in al zijn facetten voorop staan. Culinaire ervaringen sluiten daar prachtig bij aan. Culinair toerisme en slow tourism kunnen elkaar heel goed versterken. Ook is er bij bepaalde toeristen een trend naar meer zelf doen, zoals zelf plukken en bereiden en daarna samen eten. Verantwoord en duurzaam staat bij hen vaak hoog in het vaandel.
Globalisering en lokalisering
Een andere ontwikkeling is die van globalisering naar lokalisering. In onze steeds grotere leefwereld, lossen we steeds meer mondiale vraagstukken lokaal op, met een invulling die plaatselijk passend is. Zo hebben de landen van de Verenigde Naties zeventien Duurzame Ontwikkelingsdoelen (SDG’s) afgesproken om de wereld een betere plek te maken. Elk land draagt op zijn eigen manier bij aan wereldwijde verbeteringen, zoals verantwoorde consumptie en productie, en oplossingen voor natuur- en klimaatproblemen. Door lokalisering komt ook meer nadruk op het unieke van een plek.
Verantwoord en lokaal
Er is een grotere vraag naar verantwoord voedsel dat dichtbij wordt geproduceerd. Dat gaat gepaard met een herwaardering van lokale, ambachtelijke en duurzame streekproducten.
In een groter verband vraagt het om een heel andere kijk op de voedselproductie en -handel in Nederland. We zijn de op een na grootste exporteur van landbouwproducten in de wereld; door onze hoog ontwikkelde intensieve landbouw kunnen we in dit kleine land veel meer produceren dan we kunnen consumeren. Daar komt nog bij dat waar we veel kwaliteitsproducten naar het buitenland verkopen, we zelf vooral geïmporteerde goedkopere producten eten. Het wordt steeds duidelijker dat, met de klimaatveranderingen en de schade aan de natuur, zo’n intensieve landbouw eindig is. Ook naar de vele en verre transporten wordt steeds kritischer gekeken. Er is een roep om de voedselketen te verkorten en minder met voedsel over de wereld te slepen. Dat is ook nog eens bevorderlijk voor de kwaliteit wanneer daarmee meer smaak wordt behouden.
Kansen voor lokale producenten, ondernemers en bevolking
De belangstelling voor en noodzaak van lokaler voedsel produceren en consumeren, in combinatie met een hang naar kwaliteit en authenticiteit, biedt nieuwe kansen voor lokale producenten en ondernemers. Zeker als ook wordt ingezet op culinair toerisme. Het biedt ruimte voor het koesteren van lokale gebruiken, van eigenheid, maar vooral ook voor het doorontwikkkelen daarvan en voor innovaties die passen bij de streek. Voor het werken aan levende tradities. Het is een kwestie van optimaal gebruik maken van wat er in de omgeving is. Deze ontwikkeling is al succesvol in verschillende regio’s in Europa. Wie denkt bijvoorbeeld bij Toscane behalve aan glooiende heuvels, dorpjes en olijfbomen, niet ook aan echte Italiaanse gezelligheid en aan heerlijk en eerlijk eten en drinken? Door te gaan voor kwaliteit en zich met hun aanbod te onderscheiden van fabrieksproducten, kunnen de inwoners er met lokale producten een betere boterham verdienen.
Culinair toerisme in Waddengebied
In Nederland is het Waddengebied bij uitstek geschikt voor slow tourism en culinair toerisme. Het gebied kent verschillende regio’s met hun eigen sfeer en specialiteiten. Er valt bovendien nog veel uit te bouwen, op een manier die past bij de verschillende genoemde ontwikkelingen en het veranderende bewustzijn bij bewoners en (potentiële) bezoekers. Het gevoel voor de omgeving en de mogelijkheden met eigen producten zijn veel beter te benutten. Zo is er veel meer te doen met zeewier, om maar een voorbeeld te noemen. En denkt menigeen bij Zeeland aan Zeeuwse mosselen, die komen grotendeels uit de Waddenzee.
Een opbloeiende lokale (culinaire) cultuur en waardering voor de eigenheid van een streek is niet alleen goed voor de trots van de bevolking. Het levert ook werkgelegenheid op en niet te vergeten kansen voor kleinschalige en duurzame voedselproductie. Door de aard van culinair toerisme wordt de kwetsbare natuur niet onnodig belast; er wordt gewerkt mét de natuur. Het kan in allerlei opzichten waardevol toerisme zijn. Authentieke producten, eerlijk voedsel, innovatie: er liggen genoeg kansen voor het grijpen en de mensen zijn er klaar voor.
Spectaculaire groei toerisme in Nederland
Daar komt bij dat toerisme een steeds belangrijker sector wordt in Nederland. De Raad voor de Leefomgeving en Infrastructuur voorspelt zelfs een spectaculaire groei van binnenlands en buitenlands toerisme in Nederland. Ging het in 2018 nog om 18 miljoen toeristen, in 2030 kunnen dat er maar liefst 42 miljoen zijn. Nu mikt culinair toerisme in het Waddengebied niet op het delen in het massatoerisme dat nu vooral door Amsterdam, Giethoorn en Volendam trekt. Toch zullen daar reizigers bij zijn die iets anders willen en interesse hebben voor een authentieke en culinaire beleving in het Waddengebied.
Volgens de UNWTO kan culinair toerisme lokale ontwikkeling bevorderen. Deze toeristen zijn bereid hun geld te besteden aan kwaliteit, ze komen ook graag buiten het hoogseizoen en de ondernemers worden gestimuleerd zich te onderscheiden. Juist in de perifere gebieden langs de Waddenzee kan culinair toerisme tegenwicht bieden aan werkloosheid en krimp.
De Wadden als Toscane van het noorden?
Verder lezen? - Bekijk de pagina's over Waddengastronomie of Smaak van de Wadden
-
Waddengastronomie
Waddengastronomie
-
Smaak van de Wadden
Smaak van de Wadden