Een gebied waar zee en wind de kustlijn vorm geven. Met duinen, droogvallende platen, kwelders en dijken. Leefgebied voor duizenden soorten planten en dieren. Rust- en voedingsgebied voor miljoenen trekvogels en vissen. Geliefd bij bewoners en bezoekers. Zo’n gebied vind je in het grootste natuurlijke getijdensysteem ter wereld met 500 kilometer Deense, Duitse en Nederlandse kust: de Waddenzee. Op 26 juni 2009 kregen de Nederlandse en Duitse Wadden de titel Unesco Werelderfgoed. Het Deense wad kreeg de titel op 23 juni 2014. Volgens de Verenigde Naties verdiende de Waddenzee de titel voor drie Uitzonderlijke Universele Waarden:
Het waddengebied heeft een oppervlakte van bijna 11.5000 vierkante kilometer en een kuststrook van ongeveer 500 kilometer. Het gebied beslaat ongeveer 30% van de Nederlandse, 20% van de Deense en 60% van de Duitse kust. In totaal liggen er 50 eilanden en grote zandplaten in het gebied. Het Nederlandse waddengebied heeft vijf bewoonde en drie onbewoonde eilanden. De waddenkust strekt zich uit over de provincies Noord-Holland, Friesland en Groningen.
Waarom is de titel Unesco werelderfgoed nou zo belangrijk? Unesco heeft als doel om erfgoed dat van unieke en universele waarde is beter te bewaren voor toekomstige generaties. Dankzij deze erkenning staat de Waddenzee op gelijke voet met beroemde natuurgebieden als Yellowstone Nationaal Park in de Verenigde Staten en het Great Barrier Reef in Australië. Naast de bescherming die je krijgt als Unesco Werelderfgoed, bevordert de status ook het begrip tussen culturen. We vinden nou eenmaal niet allemaal hetzelfde mooi. Toch is al het erfgoed met de titel Unesco Werelderfgoed op zijn eigen manier uniek, belangrijk en onvervangbaar.
Het rijke bodemleven verklaart de miljoenen foeragerende vogels die zich met de vloedlijn verplaatsen. Een indrukwekkend gezicht. Wulpen bijvoorbeeld, kanoetstrandlopers, scholeksters, verschillende meeuwen- en eendensoorten en lepelaars. Kluten houden zich vooral op in de kwelders. De Waddenzee is als een kruispunt. Veel vogels maken er een tussenstop op hun trekvlucht van en naar Afrika, Canada of Siberië. Andere overwinteren of broeden in het waddengebied. Ze maken gebruik van de beschermde rust- en broedgebieden, zoals het vogeleiland Griend en de vogelboulevard op Texel.
Zeehonden signaleren vissen al op een afstand van honderd meter. Jagend halen ze met gemak een snelheid van 35 kilometer per uur. Kieskeurig zijn ze niet, ze passen hun menu aan het aanbod aan. Net als bruinvissen. Zeehonden en bruinvissen zijn de grootste predatoren van de Waddenzee. De grijze en gewone zeehond zijn weer normale bewoners van het Wad geworden en wellicht gaat dat ook gelden voor de kleine inheemse walvis. Waar zeehonden in grote getale rusten op zandbanken, kost bruinvissen spotten iets meer moeite, maar hun rugvinnen worden weer steeds vaker gezien.
Bij eb zie je de planten die in zout water kunnen leven, zoals blaaswier, knotswier en zeesla. Op de kwelders aan de randen van de Waddenzee vind je pionierssoorten als slijkgras en zeekraal. Zij houden slib vast, waardoor de kwelders ophogen en ook andere soorten een kans krijgen. Zeeweegbree, schorrenzoutgras en zeepostelein bijvoorbeeld, maar ook lamsoor dat de hele kwelder paars kleurt als het bloeit. Algen en wieren zijn de belangrijkste zuurstofmakers op de wereld. De microscopisch kleine algen geven de platen van het wad hun kenmerkende kleuren, van felgroen tot goud.
Ben je benieuwd wat je allemaal kunt beleven op de Wadden? Bekijk dan onze kaart met een overzicht van highlights uit de kustregio's en de Waddeneilanden.
