De binding met de Waddenzee

Melanie Bierdrager

Categorieën

De Kwelders van Holwerd

Sinds 2015 is Henk-Jan van der Veen boswachter publiek in Zuidwest-Friesland. Hij kan ons alles vertellen over de projecten Holwerd aan Zee, de buitendijkse kwelders van Holwerd en de Monitoringsfuik bij Lauwersmeer. Hij neemt ons mee naar Holwerd. Volgens Henk-Jan is dat nog een onbekend stukje Nederland. Waarom? Lees hieronder zijn uitgebreide verhaal!

Leestijd: ongeveer 10 minuten

Het echte waddengevoel

Holwerd geeft je een echt waddengevoel, maar dan van de vaste wal. In het centrum van Holwerd loop je tussen twee strandwallen en zie je de authentieken huizen. Hier krijg je een echt Waddenzee gevoel. Hier schijnt de zon, hier waait de wind en hier proef je het zout op je tong. Dat is Holwerd. Je hoeft alleen maar de dijk over te gaan en je staat al op het Wad.

Tips van de boswachter

Holwerd is een plek voor natuurliefhebbers. Ben je gek op cultuur? Dan is het bezoeken van Noord-Nederlandse musea een leuk uitje. Henk-Jan vertelt je waar je bij een bezoek aan Holwerd heen moet:

Een bezoek aan het centrum van Holwerd. In Holwerd loop je via de kerk zo de dorpsstraat in. Deze dorpsstraat is een mooi rustiek punt.
Een bezoek aan de dijk. Bij de pier kun je de dijk op. Je ziet daar het kunstwerk: Wachten op hoogwater. Maar kijk je over de dijk, dan zie je de Vogelplas. Bij helder weer kun je zelfs in één oogopslag het hele gebied over de dijk zien, zelfs tot aan Ameland.

Gat in de Dijk

Na de Waternoodsramp zijn er metershoge dijken aangelegd, zodat het zeewater het land niet meer kan bereiken. Bewoners en toeristen voelen door de huidige dijk minder binding met de zee. Holwerd heeft een moeilijke periode gehad. Daarom is het plan Holwerd aan Zee ontwikkeld. Door dit plan krijgt het dorp weer rechtstreeks verbinding met de zee door middel van een doorbraak door de zeedijk. Hierdoor moet de verbinding tussen het Werelderfgoed Waddenzee en het achterland weer worden hersteld. Het plan Holwerd aan Zee biedt een kans voor de noordelijke kustzone. Zo ontstaat er een nieuw toeristisch-recreatief verblijfsgebied. Holwerd aan Zee als kustgebied in combinatie met de kweldernatuur. Bewoners en bezoekers zouden hierdoor de binding weer moeten terug krijgen. Daarnaast ontstaat door de doorbraak ook weer een zoet-zout overgang. Het beleefmeer gaat hierdoor zout water krijgen, wat betekent dat vissen zich straks weer kunnen verplaatsen van zee naar binnenland, oftewel van zout naar zoet en omgekeerd.

Eb en vloed op de Kwelder

Voor de echte zoet-zout overgang moet je naar de kwelders gaan. Hier is de echte overgang van zee naar land. De kwelder is dan in feite ook de directe binding met de zee. Loop je over de kwelder, dan loop je in feite over de bodem van de Waddenzee. Een kwelder is buitendijks land. De zee heeft hier slib en kleideeltjes achtergelaten. Inmiddels is dit zo hoog geworden, dat je er hoog en droog over loopt. Gemiddeld een á twee maal per jaar stroomt de kwelder door hoog water helemaal onder. Er kan dan wel een meter water op de kwelder staan. Het grootste gedeelte van het jaar kun je hier gewoon overheen lopen. De kwelder staat constant onder invloed van eb en vloed.

Het speciale aan het waddengebied is dat dit het grootste getijdensysteem ter wereld is, waar natuurlijke processen nagenoeg ongestoord hun gang kunnen gaan. De hele Waddenzee is een uniek stukje Nederland, deels door mensen handen gemaakt.

Een onbekend stukje Nederland

De meeste mensen passeren Holwerd, om maar zo snel mogelijk de veerboot op te kunnen richting Ameland. Maar er ligt nog een onbekend stukje Nederland. Parkeer bijvoorbeeld je auto op de parkeerplaats halverwege de pier aan de linkerzijde en laat je trip beginnen bij de kwelders aan weerszijden. Wil je een speciale belevenis? Steek dan het fietspad over, neem het pad over de oostkwelder en wandel via de oude zeedijk naar de vogelkijkhut. Hier verzamelen zich duizenden wadvogels om voedsel te zoeken, zoals scholeksters, kluten en bergeenden. Tegelijk kijk je uit over de Waddenzee en zie je bij helder weer de duintoppen van Het Oerd op Ameland.

Langs het wandelpad vind je bovendien zeekraal en zeeaster, typische zoutminnende planten die alleen op kwelders groeien. Daarnaast geniet je hier van de vogelgeluiden. Henk-Jan noemt dit ook wel de 'Waddensound'. Vooral in het voorjaar is het op het broedeiland bij de pier een kakofonie aan geluiden, door de vele kluten, kokmeeuwen en visdiefjes. Tijdens de vogeltrek in het najaar hoor je op het wad onder meer de roep van de wulp en scholekster.

Over boswachter Henk-Jan

Henk-Jan van der Veen is geboren in 1965 en woont zelf in de kop van Overijssel. Hij werkt nu 20 jaar bij Staatsbosbeheer. Sinds 2015 is hij boswachter publiek in Zuidwest Friesland. Meer lezen van Henk-Jan? Hij schrijft, samen met zijn collega’s, regelmatig blogs voor Staatsbosbeheer. Daarnaast is hij te vinden via Twitter en Instagram.