Lutz Jacobi
Categorieën
-
Afscheid
van de Waddenkoningin
Jarenlang heeft ze zich sterk ingezet voor het Waddengebied: Lutz Jacobi. Eind dit jaar neemt de ‘Waddenkoningin’ afscheid van haar rol als directeur van de Waddenvereniging. Het pensioen wacht. Althans, officieel dan. Want stil zitten is geen gemakkelijke opgave. In Harlingen spraken we Lutz over het gebied dat haar zo dierbaar is én haar strijd om de kwetsbaarheid hiervan te beschermen.
Zestien jaar lang heeft Lutz Jacobi zich ingezet voor het Waddengebied. Als directeur van de Waddenvereniging én als lid van de Tweede Kamer voor de Partij van de Arbeid. De liefde voor het gebied is echter al veel eerder ontstaan. Oorspronkelijk komt Lutz uit het dorpje Katlijk, vlakbij Heerenveen. Tijdens een les biologie leert ze voor het eerst het Waddengebied kennen. “De heide en de bossen waren destijds mijn speelgebied”, blikt Lutz terug. “Na een bezoek aan het wad bij Zwarte Haan was ik om. Ik ontdekte allemaal nieuwe dingen, zoals kokkels, nonnen en vooral de weidsheid van het gebied. Daar is de liefde begonnen.” Het actief inzetten voor de Wadden - zoals we dat inmiddels van Lutz kennen - begon pas jaren later, toen ze ging te werken bij de GGD Fryslân. De gezondheidszorg op de eilanden vroeg destijds om maatwerk en goede steun.
Snel inzetbare geneeskundige combinaties
“De bewoners hadden in die tijd een groot probleem als er een grote calamiteit zou gebeuren, zoals een flinke brand in een disco of een verpleeghuis", vertelt Lutz. “Er was in die tijd helemaal niks. En het duurt minstens twee uur voordat de hulpdiensten vanaf de vaste wal op gang komen. Toen hebben we ervoor gezorgd dat er voor ieder eiland passend zorgmateriaal is gekomen, waarbij ze zich in ieder geval de eerste twee uur passende zorg konden organiseren. Toen ben ik mij ook wel bewust geworden van de kwetsbaarheid van het leven op de eilanden.” Na de verkiezingen in 2006 belandt Lutz namens de Partij van de Arbeid in de Tweede Kamer. Gelijk wordt ze woordvoerder van de Wadden en naar eigen zeggen deed ze daar mooie dingen. “Eén van de dingen waar ik het meest trots op ben, is het behoud van de bemensing op de vuurtorens van Schiermonnikoog en Terschelling. Daar ben ik drie, vier jaar mee aan het kloten geweest. En dat doe je nooit alleen natuurlijk.” Destijds waren er plannen om de vuurtorenwachters van de vuurtorens te halen en hun unieke werk te vervangen door hightechgebouwen in de Flevopolder, die van daaruit de scheepsbegeleiding zouden gaan doen.. “Het zegt alles over hoe de machtshebbers in Den Haag kijken naar ons gebied”, meldt Lutz stellig. “Alsof het de haven van Rotterdam is.”
Wadden norm
Tijdens haar tijd in Den Haag heeft Lutz zich altijd hard gemaakt voor het leven op de Waddeneilanden. De bewoners kunnen volgens haar simpelweg niet dezelfde behandeling krijgen als op de vaste wal. Onderwerpen als scholing, zorg en betaalbare woningen hielden haar veel bezig. “Bij iedere beslissing hielden we in het achterhoofd wat dit voor de Waddeneilanden zou betekenen.” De inzet voor het gebied, leverde Lutz in die tijd de bijnaam ‘Waddenkoningin’ op. Een bijnaam waar ze nog altijd erg trots op is. “Het viel blijkbaar op dat ik opkwam voor iets kwetsbaars”, blikt ze terug. “Ik ben een sociaal democraat dus ik kom sowieso op voor ieder leven of gebied wat daaronder valt. Het is ons enige natuurlijke Werelderfgoed en daar moeten we zuinig mee omgaan.”
“Maak je toch niet druk over die plas water!”
Bovenstaande zin kreeg Lutz vaak toegeworpen. Het leek haar alleen maar te motiveren. “Door heel intensief schadelijk gebruik, staat de status van Werelderfgoed op het spel”, verklaart ze. “Alles wat ik kan doen om dit gebied te beschermen, dat doe ik. Ik voel mij dan ook als een soort zendeling van het Waddengebied.” Ten alle tijden wil ze opkomen voor de kernwaarden van het Waddengebied. Het opkomen voor de weidsheid, de duisternis, de stilte. Na haar afscheid van de politiek, zette Lutz dit voort als directeur van de Waddenvereniging. Met name de cursussen in het ambassadeurschap vielen haar op. “In het begin was ik hier vrij sceptisch over. Maar ik merkte dat het ontzettend belangrijk was om ondernemers het belang van het Werelderfgoed uit te leggen. Zij moeten het verhaal van dit gebied overbrengen op de toeristen.”
Respect voor het gebied
Tijdens haar tijd bij de Waddenvereniging was er volgens Lutz genoeg om zich over op te winden. Zoals de gas- en zoutwinning. “Wat ik in mijn macht heb gehad, hebben we er tegen kunnen doen”, verklaart ze. “Maar nog altijd hebben we de situatie bij Ternaard. Geld speelt daarbij zo’n grote rol. Dan denk ik: ‘hoe kun je?’ Zo’n uniek gebied en dan ga je er op zo’n manier mee om. Kom nou!” Ook over de komst van het Werelderfgoedcentrum in Lauwersoog is ze vrij sceptisch. Met name over de hoogte van het gebouw heeft Lutz zich flink opgewonden. “Natuurlijk omarm ik het idee van een Werelderfgoed beleving maar waarom moet het zo idioot hoog? Nu hebben ze de hoogte teruggebracht maar heb toch wat respect voor ons Werelderfgoed de Waddenzee, de duisternis, de stilte en de weidsheid!"
Strijdlust voor het Waddengebied
Het is typerend voor Lutz. Al ruim zestien jaar vecht ze met dezelfde strijdlust voor het Waddengebied. Sommige mensen vinden het irritant, anderen bewonderenswaardig. En wie denkt dat er - met haar naderende pensioen - een einde komt aan de strijd van Lutz Jacobi; die zit goed mis. Alsnog volgen er nieuwe functies, als voorzitter van het Nationaal Park Schiermonnikoog én het Landelijk Fietsplatform. Tegelijkertijd voert ze dezelfde functie nog altijd uit bij het Jopie Huisman Museum én werkt ze nog steeds voor de Partij van de Arbeid en het Foppe Fonds. “Hier zit iemand die nooit stil zit. En ik ben ook niet van plan om dat anders te doen!”
