Ontdek de Strijd om de Wadden op Terschelling

Categorieën

Verdedigingswerken

in het Terschellinger landschap

Van alle Waddeneilanden nam Terschelling een extra belangrijke strategische luchtpositie in. Geallieerde vliegtuigen die op weg waren naar doelwitten in Duitsland vlogen vanaf de Noordzee bijna recht over Terschelling. De Duitsers wilden deze vliegtuigen zoveel mogelijk onderscheppen voor ze Duitsland bereikten. Daarom werden er verschillende stellingen gebouwd op het eiland, voornamelijk voor de luchtafweer.

De schaal van de Atlantikwall was van een hele andere orde dan eerdere verdedigingswerken. Het was een enorm project, centraal georganiseerd vanuit Berlijn. De lokale commandanten kregen standaardontwerpen voorgeschoteld die ze volgens strikte richtlijnen moesten bouwen. De materialen, zoals mortel, zand, grind en draadstaal werden van elders aangevoerd. Er werd dus een zware industriële ingreep gedaan in het bestaande waddenlandschap. Tegelijkertijd werkten de Duitsers ook samen met het bestaande landschap van Terschelling. Er werd bijvoorbeeld gebruikgemaakt van de duinen. Radarinstallaties, zoals de hoge Wassermann-antennes, werden in het duingebied op de hoogste toppen geplaatst om naderende vliegtuigen zo goed mogelijk te kunnen detecteren. De West-Batterij aan het Hoge Duin ten westen van West-Terschelling had zo’n antenne. Nu kun je nog genieten van het prachtige uitzicht over het eiland en begrijp je waarom er destijds is gekozen voor deze plaats.

De Tigerstelling vormde het hart van dit ingenieuze netwerk van innovatieve radarinstallaties, waarmee de geallieerde vliegtuigen op grote afstand konden worden gespot. In de enorme commandobunker ‘Bertha’ kwamen alle verbindingen samen en werden de gevechtshandelingen boven Terschelling gecoördineerd. Deze enorme bunker had twee verdiepingen en lag zeer goed gecamoufleerd in de duinen. Hoewel de Atlantikwall aan de ene kant een grote, vooral betonnen, ingreep in het landschap was, heeft de verdedigingslinie zich uiteindelijk toch ook gevoegd naar het landschap. Deze aanpassing is gebaseerd op een beproefde militaire strategie: maak gebruik van het landschap, kies de beste posities die het te bieden heeft en val niet op. Voor de radarinstallaties was het natuurlijk bijna onmogelijk om niet op te vallen. Zij werden met opzet op de hoogste duinen geplaatst voor een groter bereik.