Verwoeste vuurtorens in Groningen
Categorieën
-
Vuurtorens van de Wadden
Verwoeste vuurtorens in Groningen
Het zijn de iconische bouwwerken van de Waddeneilanden: vuurtorens! We gaan dit keer terug in de tijd. We schijnen namelijk een lichtje op de vuurtorens in Groningen die verwoest zijn, waarbij de rol van het lichtenplan, de Tweede Wereldoorlog én de herbouwing aanbod komen.
Leestijd: ongeveer 5 minuten.
Lichtenplan voor de Beneden-Eems
Tot aan de 19e eeuw werd er 's nachts niet op de Eems gevaren, omdat het te gevaarlijk was in verband met gebrek aan verlichting. In 1877 werd het Eemskanaal gereed, waardoor er een nieuwe vaarroute ontstond richting de stad Groningen. Hierdoor nam het scheepsvaartverkeer op de Eems enorm toe, waardoor de toegankelijkheid verbeterd moest worden. Met het lichtenplan moest de Eems ook 's nachts voor de zeepschaapvaart bevaarbaar worden. De Nederlandse en Pruisische regeringen stelde hiervoor een plan op. Vanaf de zee tot aan de rede van Emden zou het scheepvaartsverkeer begeleid worden door licht vanaf een vijftal vuurtorens. Drie vuurtorens zouden op Pruisisch grondgebied komen te staan én twee vuurtorens op Nederlands gebied, namelijk de vuurtoren van Delfzijl en de vuurtoren van Watum.
Identieke vuurtorens
In 1888 werden de vuurtoren in Delfzijl én de vuurtoren in Watum gebouwd. De vuurtorens zagen er qua uitstraling nagenoeg hetzelfde uit: stevige gebouwen, 10,5 meter hoog, drie verdiepingen en onderkelderd. Het enige verschil was dat de vuurtoren van Delfzijl voorzien was van een veranda rondom de vuurtoren inclusief grote openslaande ramen. De vuurtoren van Watum beschikte over een grotere tuin. Na enkele jaren bleek dat de vuurtorens erg onderhoudsgevoelig waren. Hierdoor werd besloten dat er een vaste opzichter zou komen en dat er meer wachtpersoneel nodig zou zijn. Daarom werd er bij de vuurtoren van Watum een dienstwoning gebouwd. In deze dienstwoning konden twee vuurtorenwachters met hun gezin verblijven. Zo konden de vuurtorenwachters direct vanuit hun dienstwoning richting de lantaarn wandelen en ervoor zorgen dat het gaslicht 's nachts bleef branden.
Verwoesting van de vuurtorens
Tijdens de Tweede Wereldoorlog werden beide vuurtorens verwoest. De omgeving Delfzijl werd bezet door de Duitsers, vanwege de belangen van de Eems en de Duitse stad Emden. Zo veroverden de Duitsers aan het begin van de Tweede Wereldoorlog al de vuurtoren van Delfzijl. De vuurtoren was voor de Duitsers een ideale plek om te kunnen schuilen en vanuit daar beschietingen uit te voeren. Als reactie daarop staken de Nederlandse troepen de vuurtoren in brand en hiermee werd de vuurtoren verwoest.
De vuurtoren van Watum werd aan het einde van de Tweede Wereldoorlog geruïneerd. Bij de bevrijding van Delfzijl kregen de Canadezen veel weerstand vanuit de Duitsers. Deze hadden zich in de vuurtoren gevestigd. De Canadezen probeerden de vuurtoren te veroveren, maar dit mislukte. Engeland bood hulp en koos voor een luchtaanval om een einde te maken aan het verzet van de Duitsers. Twee gevechtsvliegtuigen van het type Typhoon bombardeerden hierop de vuurtoren van Watum. De plek werd een onherstelbare ruïne.
Op de plek waar eerder de eerste vuurtoren van Delfzijl had gestaan, werd in 1949 de tweede vuurtoren van Delfzijl gebouwd. De vuurtoren kon gebouwd worden op één van de kelders van de oorspronkelijk, verwoeste vuurtoren. Vanwege de uitbreiding van de haven van Delfzijl verdween uiteindelijk ook deze vuurtoren. Hij werd afgebroken in 1981.
Meer lezen? - Lees over andere vuurtorens, laat je inspireren over de Waddenkust óf duik nog meer de geschiedenis in!
-
Vuurtorens
Vuurtorens
-
Waddenkust
Waddenkust
-
Strijd om de Wadden
Strijd om de Wadden
