Hornhuizen
Om op de Sijpkens kwelder te komen wandel je over de dijk bij Noord-Bromo. Je vindt er een bankje dat Klaas Sijpkens heeft neergezet op zijn perceel. Vanaf het bankje kijk je uit over de immense ruimte van de Waddenzee. Je ziet Schiermonnikoog zelfs ligge...
Om op de Sijpkens kwelder te komen wandel je over de dijk bij Noord-Bromo. Je vindt er een bankje dat Klaas Sijpkens heeft neergezet op zijn perceel. Vanaf het bankje kijk je uit over de immense ruimte van de Waddenzee. Je ziet Schiermonnikoog zelfs liggen.
Het eeuwenoude kweldergeslacht Sijpkens speelt de hoofdrol in het boek Schaduwkust van Ineke Noordhoff, dat de unieke geschiedenis van de Groninger Waddenkust beschrijft aan de hand van vier generaties Sijpkens. Het vertelt hoe boeren de Waddenzee terugdringen en het kustlandschap naar hun hand zetten.
De Sijpkens kwelder, achter de dijk, is onderdeel van het Waddenzee Werelderfgoed. De kwelder is net zoals het merendeel van de kwelders, particulier bezit. Dit is een gevolg van het hier al eeuwenoud geldend “Ommelander landrecht”. Napoleon gooide in de 19e eeuw ‘roet in het eten’. Met de Code Civil van 1811 werden de kwelders eigendom van het Keizerrijk. Het ‘kwelderproces’ van 1837 tot 1870 zorgde ervoor dat het eigendom weer in particulier bezit kwam. Daarna werd er weer rap ingepolderd en werd in 1872 de Negenboerenpolder en in 1875 de Westpolder gerealiseerd.
De plantengroei is opmerkelijk door het mengsel van zout “waddenwater” en zoet “hemelwater”. Op de jongste kwelder groeit bijvoorbeeld Zeekraal. Naarmate het land ophoogt wordt het langzaam verdrongen door bijv. Zeeaster en Zeealsem.
Kwelders hebben onderhoud nodig. De rijshoutendammen, die in 1929 werden gebouwd en het aanslibbingsproces ondersteunen, houdt Rijkswaterstaat in goede conditie. Een win-win situatie, want het zorgt voor mooie natuur, het domein van de oevereigenaar blijft in stand en geeft een goede bescherming tegen de stijgende zeespiegel, want de kwelders groeien hierdoor zo’n 1 à 2 centimeter per jaar.
Als je dit kwelderwerk veronachtzaamt komt de kwelder tevens vol met ruigte (kweek). De zilte planten verdwijnen en daarmee de insecten en vogels als Kluten en Ganzen die voor hun voedsel, verblijf en veiligheid van de typische flora van de kwelder afhankelijk zijn.
Een gevarieerd landschap ontstaat door schapen, koeien en paarden bij het beheer in te zetten, die houden de ruigte in toom. Doordat zij eten van de zilte planten krijg je een bijzonder stukje lams- of rundvlees. Het is een uitdaging om dit stukje vlees onderscheidend in de markt zetten. Hier en daar, vooral op de Waddeneilanden, gebeurt dit al! Wie zou er geen stukje Voorland lamsvlees van de Schaduwkust lusten als je het verhaal er achter kent?