Garrelsweer
Molen Meervogel ( Poldermolen), Garrelsweer.
Molen Meervogel ( Poldermolen), Garrelsweer.
Kom naar het familiemuseum van Texel en ervaar de stoere wereld van het strandjutten. Er is van alles te zien én te beleven,...
Pontweg 141 A
1796 MA De Koog
Een verborgen juweel midden in de binnenstad van Leeuwarden. Gebouwd in 1904 in jugendstil, propvol spreuken, uitbundig gedecoreerd...
Tweebaksmarkt 48
8911KX Leeuwarden
Bunkermuseum Schlei is gevestigd in een bunker van het type Seeburg, aan het fietspad ten zuidwesten van strandpaviljoen...
Bunkermuseum Schlei
Prins Bernhardweg 4
9166 SH Schiermonnikoog
Decennialang is de ‘Tigerstelling’ uit de Tweede Wereldoorlog met haar verborgen verhalen vrijwel onzichtbaar gebleven. Het...
Tigerpad 5
8881 GB West-Terschelling
Aan de overkant van de brug achter de dijk ligt het Lange Hoofd, de buitenhaven. De vissersboten moesten door de afsluiting...
Zoutkamp
Al in de 11de eeuw vestigden zich hier boeren op kleine wierden in de vruchtbare Fivelboezem. In de 13de en 14de eeuw werden...
Oldenzijl
(beluister hier het audioverhaal)
Je zag de typisch blauwe kleur waarschijnlijk al van verre: het dak van het zeegemaal dat hier sinds 1973 staat en genoemd is naar waterschapsvoorzitter Henk Miedema. Dit gemaal kan tot 700 kubieke meter per minuut water vanuit de vaart in zee lozen. Als je hier even blijft staan, kun je zomaar het gemaal horen aanslaan, want die schakelt automatisch in.
Een geweldige uitvinding dus, een gemaal, maar er zit ook een nadeel aan. Gemalen zijn namelijk net als dijken en sluizen een grote hindernis voor trekvissen, omdat zij voor hun overleving tussen zoet en zout water moeten kunnen migreren. In 2015 is dit gemaal visvriendelijk gemaakt, door de pompen aan te passen en een vispassage met een lokstroompomp te maken.
Jammer genoeg is het niet te zien, maar in het voor- en najaar is het hier een drukte van belang op vissengebied. Trekvissen als spiering, trekkend driedoornig stekelbaarsje en paling maken dan gebruik van het vismigratiesysteem in het gemaal.
Instinct drijft volwassen palingen hier in de herfst naar het einde van de Kouwe Faart toe, omdat ze naar de zoute Waddenzee willen. Een waaier beschermt ze als ze met het uitstromende water mee de zee in worden gepompt. Eenmaal in zee zit hun reis er nog lang niet op. Ze leggen maar liefst 5000 kilometer af naar hun geboortegrond, de Sargassozee bij Mexico, om te paaien.
De jonge palingen die daar worden geboren, glasaaltjes genoemd omdat ze doorzichtig zijn, drijven vervolgens op de golfstromen mee naar Europa. Zo komen ze in de lente onder andere hier achter de dijk terecht. En dan is het hun beurt om dit gemaal te trotseren, nu landinwaarts. Een lokstroom van zoet water helpt hen door een buis onder de dijk door, waar ze hier in de bak onder je voeten terecht komen. Maximaal twee uur later gaat hier onder water een schuif open. En zo begint de kringloop van het leven opnieuw.
Ingesproken door:
Theun Mosk werkt inmiddels 20 jaar als ontwerper in theater, zowel voor dans, opera, toneel, performance, mime en muziektheater. Daarnaast maakt hij installaties in de openbare ruimte en ontwerpt hij landschapswerken.
In 2008 kwam Theun in aanraking met Joop Mulder toen hij samen met Robert Wilson en Boukje Schwiegman ‘Walking’ ontwierp tijdens Oerol. “Joop is voor mij een van de belangrijkste inspiratiebronnen. Een klein duwtje of idee kon uitmonden in een zee van gedachten en inspiratie. Hij was een diesel, met een enorme drive en noodzaak, dat maak je zelden mee. Mensen als Joop zijn nodig om de grenzen te verleggen en nieuw horizonnen te creeëren. Zij doen een leven en samenleven enorm verrijken.”
Dit verhaal is onderdeel van de route Gemalen Verhalen van Sense of Place
Je zag de typisch blauwe kleur waarschijnlijk al van verre: het dak van het zeegemaal dat hier sinds 1973 staat en genoemd...
Nieuwebildtdijk 428
9079 PG St. Jacobiparochie
Street art in Leeuwarden. Grote en kleine muren zijn het canvas van gerenommeerde Friese en internationale graffiti-kunstenaars....
Nieuwestad
8911 CG Leeuwarden
Rijksmonument Molen De Hoop, die middenin Haren aan de Rijksstraatweg staat, is een van de weinige ronde stenen bovenkruiers in...
Rijksstraatweg 135
9752 BD Haren
De Pingjumer Gulden Halsband is een binnendijk die het dorp Pingjum beschermde tegen het water van de Marne: een zeearm van...
Pingjumerstraat
8748 BN Witmarsum
