Sint Annaparochie
Tussen de diken rust de see in myn akkers. Het kunstwerk van Henk Rusman hier aan het begin van het dorp Sint Annaparochie beeldt de ontstaansgeschiedenis van de polder en voormalige gemeente het Bildt uit: drie dijken waartussen zee land is geworden.
(beluister hier het audioverhaal)
Tussen de diken rust de see in myn akkers. Het kunstwerk van Henk Rusman hier aan het begin van het dorp Sint Annaparochie beeldt de ontstaansgeschiedenis van de polder en voormalige gemeente het Bildt uit: drie dijken waartussen zee land is geworden.
De zee is overwonnen, maar het binnenwater moet wel altijd beheerst en beheert worden. Het Wetterskip voert daarom regenwater af in natte perioden, zoet water aan in droge periodes, vermindert het zoutgehalte door het water door te spoelen en dan hebben we het nog niet eens over (riool)waterzuivering. En dat gaat allemaal niet vanzelf.
Ook dit gemaal staat hier in al haar bescheidenheid belangrijk werk te doen. Het zorgt ervoor dat het water van deze vaart die door Sint Annaparochie naar het noorden stroomt, op de oude boezemhoogte blijft en wordt ververst. Anders staat het water te laag aan de kade midden in het dorp.
Inwoners waren tot in de jaren zeventig van de twintigste eeuw nauw betrokken bij de waterbeheersing. Gemalen werkten nog niet zoals tegenwoordig: volautomatisch en op afstand bedienbaar, en dus sprongen Bilkerts in opdracht van een van de waterschappen op de fiets naar een gemaal vlakbij, om een knop in te drukken en het water zo een zetje te geven. In de wijde omgeving en ook in de rest van Friesland zag je zulke kleine gemalen, Amerikaanse windturbines en een enkele oude poldermolen, die allemaal hun eigen landerijen droog pompten.
Toen het zeegemaal in Zwarte Haan er kwam en dit kustgebied van de Friese boezem werd afgesloten werden de kleine gemaaltjes in het Bildt overbodig. Behalve deze dan, die eerst aan de andere kant van het dorp stond.
Ingesproken door:
Marc van Vliet is een creatieve autodidact in verschillende disciplines. Van beeldend, theater en installatie tot performance en ontwerp. De laatste jaren ligt de nadruk op land-art, installaties, en kinetische objecten.
Over zijn jarenlange samenwerking met Joop Mulder, die begon bij de start van theatergroep Tuig, zegt Marc het volgende:
“Door Joop:
is Tuig ontstaan,
zijn we op Terschelling gekomen.
Ben ik van het wad gaan houden.
Verliefd geworden op Terschelling.
In vertrouwen, mijzelf mogen ontwikkelen.
In Europa beland met Tuig.
In Zuid-Afrika, in New York.
Landschappelijke installaties kunnen maken.
In vertrouwen, in vrijheid.
Met weinig woorden, maar met volledige steun.
Een zetje, een deur openen, ruimte bieden, vergezichten.
Voor mij, en voor ongelooflijk veel mensen.
Held! Voor altijd.
Verbonden met het eiland, het wad, creativiteit, het festival en het landschap.
Allemaal door Joop.”
Dit verhaal is onderdeel van de route Gemalen Verhalen van Sense of Place
Hier vind je Sint Annaparochie: moderne waterbeheersing
9076 PH Sint Annaparochie Plan je routevanaf jouw locatie
In het landschap van Fryslân liggen honderden, zo niet duizenden waterwerken. Gemalen, sluisjes, overloop en ga maar door....
Stap op de fiets en beleef het adembenemende Rondje Waadhoeke! Deze route voert je door het afwisselende landschap van de...
Deze 66 kilometer lange fietsroute langs boerderijwinkels, delicatesse zaken en restaurants brengt niets dan lekkers!
Deze korte vaarroute biedt een perfecte mix van natuur, historie en ontspanning. Ideaal voor een dagje uit met SUP, kano...
Deze fietsroute laat je de bijzondere overgang ervaren tussen het oude terpenland met zijn kronkelende wegen en het jonge,...
Wandel en geniet van het weidse uitzicht over de vruchtbare kleigronden en de rechte, lineaire landwegen. Ervaar de rijke...
Stap op de fiets en verken het adembenemende landschap van ‘t Bildt. Deze route neemt je mee langs de schitterende UNESCO...
Beleef de rijke geschiedenis van het Friese terpenlandschap en laat je meevoeren door verhalen van het verleden. Deze route...
