Complexe sluizen
Categorieën
Rond 600 werd de monding van de Lauwers breder. Het was het begin van de vorming van de Lauwerszee, die een aantal eeuwen duurde. De dynamiek van de Waddenzee en een aantal stormvloeden veranderden de aanvankelijke geul in een zee. Daarbij geholpen door de mens, die zout bleef winnen in het gebied, waardoor de bodem daalde en het water steeds meer terrein kon winnen. Vanaf de 11de en 12de eeuw werden rond de zee dijken aangelegd en groeide zij niet verder.
Leestijd: ongeveer 5 minuten
Veel plannen, geen daden
Ook de afsluiting van de Lauwerszee was een kwestie van eeuwen. Al in 1611 werden hiervoor de eerste plannen gemaakt, maar pas in 1849 nam het serieuze vormen aan. Tot uitvoering van het plan kwam het toen niet. Belangrijk struikelpunt was het verschil in afwateringspeil tussen Friesland en Groningen. In de jaren voor de Tweede Wereldoorlog probeerde de overheid de afsluiting te realiseren als een van de werkgelegenheidsprojecten. Er werden verschillende plannen gemaakt, maar niet een werd uitgevoerd. De watersnoodramp van 1953 zorgde ervoor dat de voorstanders uiteindelijk de strijd om de afsluiting wonnen. Voor de Lauwerszee waren er twee opties: afsluiting en dijkverhoging. Het laatste was goedkoper en kreeg eerst de voorkeur. Dit leidde tot massaal protest aan de Friese kant van de Lauwerszee. Een actiecomité verzamelde 135.000 handtekeningen voor afsluiting. De regering ging overstag.
Precisiewerk
In 1961 werd begonnen met de uitvoering van het plan voor een dertien kilometer lange dijk. Halverwege werd een werkeiland aangelegd: Lauwersoog. Na de opening in 1963 kon de bouw van de uitwateringssluizen beginnen. Deze bestaan uit twaalf betonnen buizen met een doorsnee van tien meter. De schutsluis volgde in 1967, waarna aan de eigenlijke dijk werd begonnen. De Groningers bouwden het Groninger gedeelte, de Friezen het Friese. Tussen beide dijken bleef een gat open van 900 meter. Dit werd in 1969 gedicht met zogenaamde caissons; enorme betonnen bakken die tot zinken worden gebracht. Een precisiewerkje, ondanks de omvang van de bakken. Het was het einde van de Lauwerszee en het begin van het Lauwersmeer zoals we dat nu kennen.
Route: Rondje Lauwersmeer
Fietsen in de indrukwekkende en mooie natuur rondom het Lauwersmeer. Deze fietsroute in de noordelijke grensstreek van Groningen en Friesland voert je door het unieke en prachtige nieuwe landschap van het Nationaal Park Lauwersmeer. Bovendien fiets je door het natuurgebied de Marnewaard, langs de vissers- en recreatiehaven van het dorpje Lauwersoog en door het waterrijke recreatiepark Esonstad nabij Oostmahorn.
Afstand: 48,4 kilometer | Duur: 2,5 uur