Middag-Humsterland
Categorieën
-
De sporen van het verleden
In het groene Westerkwartier ligt het oudste cultuurlandschap van Nederland: het Nationaal Landschap Middag-Humsterland. Waar vroeger de zee tussen de eilanden Middag en Humsterland stroomde en de mensen vanaf de IJzertijd leefden op eeuwenoude woonheuvels. En wanneer je tegenwoordig het Groninger Waddengebied bezoekt, verraden de kronkelende weggetjes, het weidse landschap, de slingerende sloten en geultjes én de nog altijd bewaard gebleven wierden zijn rijke geschiedenis.
Leestijd: ongeveer 5 minuten
Hoog en droog
De oorsprong van Middag-Humsterland gaat terug naar een tijd voor de jaartelling. Zandplaten onder de Waddeneilanden ontwikkelden zich tot kwelders met kweldergras. Een ideale plek voor de eerste bewoners en hun schapen en koeien. Het enige nadeel was dat de kwelders vaak overspoeld werden met zeewater. Om toch te kunnen leven op plekken die regelmatig overstroomden, bouwden ze brede heuvels. Hierop konden ze hoog en droog wonen. En doordat de zee steeds meer lagen slib op de heuvels achterliet, ontstonden de verhoogde woonheuvels. Wierden. Door een aantal grote inbraken van de zee ontstond in het jaar 800 de Lauwerszee. Het water dat vanuit de Lauwerszee via zijgeulen landinwaarts stroomde, doorsneed het land van Middag-Humsterland. Zo werden de twee schiereilanden Middag en Humsterland gevormd. Tussen 1200 en 1700 verdwenen de geulen die de twee eilanden van het vaste land scheidden langzaam en Middag en Humsterland werden weer één geheel. Tegenwoordig herinneren de gebogen vormen van de sloten en weggetjes je aan de nu dichtgeslibde wadgeulen tussen de eilanden.
Eeuwenoude woonheuvels
Alle karakteristieken van het oudste cultuurlandschap van Nederland zijn nog goed bewaard gebleven. De kronkelende sloten en wegen, het weidse landschap en natuurlijk de verschillende wierdendorpjes. Deze dorpjes zijn op veel plekken onderdeel gebleven van het hedendaagse leven. Bochtige klinkerpaadjes leiden je naar het centrum van vroeger. Vaak nog steeds het kloppende hart met winkeltjes en een dorpscafé. En ook al is er van de eerste kerken in Middag-Humsterland die werden gebouwd van hout, riet en leem niets meer over, in het midden van het dorp prijkt vaak een robuuste middeleeuwse kerk. Een woonheuvel in het wierdenlandschap Middag-Humsterland die zeker de moeite waard is om te bezoeken is Niehove. Vroeger de hoofdstad van Humsterland. Van bovenaf gezien is Niehove een soort spinnenweb. Alle wegen lopen naar het midden van het dorp. Wandelend over de smalle kerkenpaden waan je je even terug in de tijd. Want zoals je hier staat tussen de huisjes van rood baksteen, zo was het hier eeuwen geleden ook. Ezinge mag je ook niet overslaan. Op de rand van deze wierde balanceert een Romaanse zaalkerk met een vrijstaande toren. En wanneer je meer wil weten over de wierden, ben je in Ezinge op de juiste plek. Hier staat Museum Wierdenland. Naast de wierdendorpen is in Middag-Humsterland nog veel meer te ontdekken. Door het wonderlijke landschap kun je er mijlenver fietsen, wandelen en rondkijken.
Route: Welkom op de wierde: van opgravingen tot het mooiste dorp
Groningen is bezaaid met wierden: eeuwenoude kunstmatige heuvels die de bewoners van deze streek meer dan duizend jaar lang beschermden tegen het wassende water en waaraan het huidige Groninger landschap zijn huidige aanzicht dankt. Stap op de pedalen en ontdek het oudste cultuurlandschap van Noord-West Europa.
Afstand: 40.2 kilometer | Duur: 2 uren
Bekijk de route!
Meer ontdekken? - De leukste locaties bij het Westerkwartier
-
Liudgerkerk Niekerk
Liudgerkerk Niekerk
De romaanse Kerk van Niekerk is opgetrokken uit bak- en tufstenen romaanse kerk en is een van de oudste van het Westerkwartier....
Zandumerweg 1
9822 AK Niekerk -
Kerkje Harkema
Kerkje Harkema
Tussen de weilanden in het aloude Middag-Humsterland, tussen Aduard, Den Ham en Fransum, staat het kerkje Harkema dat eigenhandig...
Medenerweg 5
9842 TB Den Ham -
Molen De Zwakkenburg
Molen De Zwakkenburg
De Zwakkenburgermolen is een poldermolen. Hij werd gebouwd in 1865 om de Zwakkenburgerpolder en de Ellersvelderpolder te...
Hoendiep Noordzijde 65
9843 TE Gaarkeuken -
'Gewoon' bijzonder kamperen
'Gewoon' bijzonder kamperen
Hayema Heerd camping is "gewoon" bijzonder. Het kampeerterrein van ruim 0,5 ha. kent twee gezichten; een intieme paradijselijke...
Jensemaweg 3
9883 TH Oldehove -
Kerk Den Ham
Kerk Den Ham
Deze kerk is in 1729 gebouwd op de fundamenten van een middeleeuwse voorganger. Hiervoor is gebruik gemaakt van het afbraakmateriaal...
Ds. Koppiusweg 42
9833 PD Den Ham -
Transformatorhuisje
Transformatorhuisje
Ongeveer twee kilometer buiten Grijpskerk staat een transformatorhuisje in de stijl van de Amsterdamse school. Tijdens de...
Bosscherweg 7
9843 TP Grijpskerk -
Liudgerkerk Oldehove
Liudgerkerk Oldehove
Oorspronkelijk komt de kerk van Oldehove uit de dertiende eeuw, maar de toren werd pas in de vijftiende eeuw gebouwd. De...
Kerkpad 2
9883 PK Oldehove -
De Baak
De Baak
Op deze plek is een enorm kunstwerk van zwerfstenen geplaatst: De Baak. Het kunstwerk werd in 2006 gemaakt door de beeldhouwer...
Frans Visschersstraat/Rikkerdapad 3
9866 AX Lutjegast -
Blotevoetenpad
Blotevoetenpad
In het Westerkwartier ligt een bijzonder pad: 't Blôde Fuottenpaad, oftewel het Blotevoetenpad Opende. De naam zegt genoeg:...
Peebos 1 a
9865 TG Opende
Verder lezen? - Ontdek ook deze verhalen over een Ode aan het Landschap
-
5 mooie zonsondergang plekken langs de Waddenkust
5 mooie zonsondergang plekken langs de Waddenkust
Of je nu op een verlaten strand staat, je voeten in het zand begraven, of op een schilderachtige dijk zit met uitzicht over de uitgestrekte Waddenzee,boveral ontdek je de schoonheid van de zonsondergang.
-
Ode aan Noordkaap, Groningen
Ode aan Noordkaap, Groningen
In het kader van Ode aan het landschap ontmoeten dichters en lokale helden elkaar op een bijzondere plek in het Waddengebied. Elke ontmoeting mondt uit in een ode aan het Waddenlandschap. Deze ode gaat naar Noordkaap, Groningen.
-
Ode aan Dark Sky Park Lauwersmeer
Ode aan Dark Sky Park Lauwersmeer
In het kader van Ode aan het landschap ontmoeten dichters en lokale helden elkaar op een bijzondere plek in het Waddengebied. Elke ontmoeting mondt uit in een ode aan het Waddenlandschap. Deze ode gaat over Lauwersmeer.
-
Ode aan Anna Paulowna, Noord-Holland
Ode aan Anna Paulowna, Noord-Holland
In het kader van Ode aan het landschap ontmoeten dichters en lokale helden elkaar op een bijzondere plek in het Waddengebied. Elke ontmoeting mondt uit in een ode aan het Waddenlandschap. Deze ode gaat over Anna Paulowna, Noord-Holland.
-
Ode aan Fort Westoever, Noord-Holland
Ode aan Fort Westoever, Noord-Holland
In het kader van Ode aan het landschap ontmoeten dichters en lokale helden elkaar op een bijzondere plek in het Waddengebied. Elke ontmoeting mondt uit in een ode aan het Waddenlandschap. Deze ode gaat over de Fort Westoever, Noord-Holland.
-
Ode aan Holwerd aan Zee, Friesland
Ode aan Holwerd aan Zee, Friesland
In het kader van Ode aan het landschap ontmoeten dichters en lokale helden elkaar op een bijzondere plek in het Waddengebied. Elke ontmoeting mondt uit in een ode aan het Waddenlandschap. Deze ode gaat naar Holwerd aan Zee, Friesland.