Ode aan Franeker
Categorieën
-
De illusie van zonsondergang
In het kader van Ode aan het landschap ontmoeten dichters en lokale helden elkaar op een bijzondere plek in het Waddengebied. Elke ontmoeting mondt uit in een videoregistratie, een podcast en een gedicht: odes aan het Waddenlandschap. Deze ode gaat uit naar Franeker.
Leestijd: Ongeveer 10 minuten
De ode
De lokale held
Adrie Warmenhoven is sinds 2001 directeur en conservator van het Koninklijk Eise Eisinga Planetarium in Franeker. Daarvoor was werkzaam bij het planetarium van ARTIS. Een man van de sterren dus. Eind 2021 is het Eise Eisinga Planetarium voorgedragen voor de Werelderfgoedlijst van UNESCO. De laatste stap op weg naar werelderfgoedstatus voor het unieke Franeker museum, iets waar Warmenhoven zich al jaren hard voor maakt. In 2023 valt het besluit van het UNESCO Heritage Committee.
De dichter
Als jonge tiener werd Cor Giesing weggeblazen door acts als N.W.A., een van de vroegste hiphopgroepen die gangsta rap populair maakte. Hiphop kwam op in Amerika en het bijbehorende wereldje, de cultuur en de muziek fascineerden hem. Na een studie Geschiedenis en Media is Giesing inmiddels zelf als docent werkzaam aan de Minerva Academy voor Popcultuur in Leeuwarden als hiphopexpert. Onder de naam CeeMajor is hij bekend als rapper, DJ en MC van hiphopformatie The Proov.
De videomaker
Froukje van Wengerden groeide op in Bartlehiem op een scheepswerf. Ze studeerde aan de Universiteit van Amsterdam en Antwerpen, en deed de opleiding Regie Documentaire aan de Nederlandse Filmacademie. Daar maakte ze in 2015 de korte poëtische film Moving Landscapes voor NPO Doc, over haar geboortegrond. Hierna volgden meerdere documentaires, waaronder Ik Was Pas 14. Deze film over de oorlogsherinneringen van haar oma ging tijdens de opening van het Noordelijk Film Festival in première en werd daarna op het prestigieuze Hot Docs in Canada en vele andere filmfestivals wereldwijd geselecteerd.
De ontmoeting
Eise Eisinga Planetarium
Cor en Adrie ontmoeten elkaar in de vroege schemering op de waddendijk bij Koehool. Bij helder weer kun je vanaf hier de waddeneilanden zien liggen. En ’s nachts zie je op dit donkere plekje aan de hemel een zee van sterren. Bij gebrek aan sterren trakteert Adrie Cor op een nachtelijk bezoek aan het Planetarium in Franeker. Hier begon Eise Eisinga, eigenlijk wolkammer van beroep, in 1774 aan de bouw van een heus planetarium, in het plafond en de bedstee van zijn woonkamer. Het ingenieuze bouwwerk, met een mechaniek van houten hoepels, schijven en ijzeren pinnen en spijkers, was na zeven jaar af. Kijk naar boven en je ziet hoe de planeten elk in hun eigen baan en met hun eigen snelheid rond de zon draaien, aangedreven door één uurwerk. Het is knap vakwerk dat na meer dan twee eeuwen nog tot op de minuut klopt. Daarmee is het Eise Eisinga planetarium het oudste nog werkende planetarium ter wereld.
Lees meer
Wandelen door en om Franeker
Deze route brengt je langs de belangrijkste monumenten in de oude universiteitsstad Franeker en door het prachtige cultuurlandschap daarbuiten. Wandel over de oude Slachtedijk. De bescherming van de oude Friese Middelzee. Via Wijnaldum, waar zes terpen naast elkaar liggen op een kwelderwal. En langs allerlei groepjes woningen gebouwd met rode Groninger bakstenen. Om vervolgens weer terug te keren in Franeker waar je het Planetarium Eise Eisinga kunt bezoeken.
Bekijk de route
Lees & luister - Meer over de ontmoeting tussen Cor en Adrie
-
Het gedicht
Het gedicht
Lees Cor Giesing zijn ode nog eens rustig na.
-
De podcast
De podcast
Luister het hele gesprek.
Meer lezen? - Bekijk de andere odes aan het Waddenlandschap
-
Ode aan Fort Westoever
