Van Waddeneiland naar polder
Categorieën
-
Wieringermeer
van Waddeneiland naar polder
-
Wieringermeer
van Waddeneiland naar polder
Wieringermeer is ideaal om de geschiedenis van de drooglegging, inpoldering en dijkwerken van nabij te zien. Deze polder en voormalige gemeente, tegenwoordig onderdeel van Hollands Kroon, vertelt namelijk een bijzonder verhaal. Hoe het gebied in 1170 een eiland werd na de Allerheiligenvloed. En dat de drooglegging in de crisisjaren van de 20ste eeuw leidde tot de bouw van de Afsluitdijk. En het Joodse werkdorp Nieuwe Sluis en hoe de Duitsers aan het eind van WOII de polder weer lieten vollopen.
Leestijd: ongeveer 15 minuten
Keizerlijke kroonprins
Het gebied was rond het jaar 1000 nog land. Het had op dat moment zelfs een groter oppervlak dan de huidige polder. Door de grote stormen van de 12e eeuw liep het gebied onder water en werd het onderdeel van de Zuiderzee. Rond het begin van de 20ste eeuw telde het eiland van 10 bij 5 kilometer acht dorpjes met ongeveer 3.000 inwoners, die vooral van de visserij en landbouw leefden.
Op 12 november 1918, een dag na het einde van de Eerste Werelderoorlog, werd uitgerekend op Wieringen kroonprins Frederik Wilhelm van Pruisen ondergebracht door de Nederlandse regering. Hij was de zoon van Keizer Wilhelm II, die zelf in Doorn in ballingschap ging. Op 10 november 1923 mocht de kroonprins weer naar Duitsland terugkeren.
Van zee naar landbouwgrond
Vanaf 1924 werd begonnen met het aanleggen van een dijk om het eiland Wieringen te v erbinden met het vasteland. Met de aanleg van de Wieringermeerpolder werd in 1927 begonnen. Het droogmaken gebeurde met het gemaal Lely bij Medemblik en het gemaal Leemans bij Den Oever. Op 10 februari 1930 werd gestart met het droogpompen en op 21 augustus viel de polder droog.
Volgens het oorspronkelijke plan zou de polder pas worden aangelegd na de voltooiing van de Afsluitdijk. Maar omdat Nederland na WOI grote behoefte had aan landbouwgrond werd de aanleg versneld. Vanaf 1934 werd het nieuwe land in cultuur genomen. De kavelgrootte voor de nieuwe boeren werd door de Directie Wieringermeer van de Dienst Zuiderzeewerken bepaald en uitgegeven via een pachtsysteem.
Joodse vluchtelingen
In datzelfde jaar werd het Joodse Werkdorp Nieuwesluis in gebruik genomen. Abel Herzberg was hier later directeur. Hier kregen uit Duitsland en Oostenrijk gevluchte Joden een agrarische vakopleiding. Dat zou ze in staat moeten stellen zich te vestigen in Palestina, de Verenigde Staten of in Zuid-Amerika. In totaal verbleven er 750 tot 900 Joodse jongeren. Na de Duitse inval en bezetting in Nederland werd het dorp in maart 1941 ontruimd. Het voormalige gemeenschapsgebouw en de Oostwaardhoeve bleven bewaard en zijn sinds 2002 een rijksmonument.
Aan het eind van de Tweede Wereldoorlog werd de polder door de Duitsers onder water gezet. Op 17 april 1945 bliezen zij de dijk op twee plaatsen op, waarna de polder binnen twee etmalen onder water liep. Alle gewassen en vrijwel alle bebouwing ging verloren. Na de oorlog werden de gaten gedicht. Op 11 december 1945 viel de polder weer droog. Het raadhuis van de gemeente was verzwolgen door het water. In Lutje Kolhorn werd een tijdelijk raadhuis gebouwd met de naam 'Arke Noach'. Dit werd zo genoemd, omdat dit bijna het enige plekje was waar men droog bleef.
Route: Fietsen over de Wieringermeerpolder
Stap snel op de fiets om de Wieringermeerpolder te verkennen! In de 12e eeuw liep dit gebied onder water en vervolgens maakte het deel uit van de zee. Vanaf 1927 werd er gestart met de aanleg van de huidige polder en werd deze geschikt gemaakt voor de landbouw. Fiets langs kleine plaatsjes zoals Aartswoud, Lambertschaag en Opperdoes. En als je stopt in Medemblik, is het historische centrum vol bezienswaardigheden zeker de moeite waard.
Afstand: 61,4 kilometer
Bekijk de route!
Meer ontdekken? - De leukste locaties op Wieringen
-
Uitkijkpunt Gat in de dijk
Uitkijkpunt Gat in de dijk
Vanaf 17 april 2020 is het nieuwe uitkijkpunt bij het ‘gat in de dijk’ langs de Noorderdijkweg in Wieringerwerf te bezoeken.
Noorderdijkweg
1771 MJ WIERINGERWERF -
Hemmes Bessen
Hemmes Bessen
Smaakvolle blauwe bessen, geteeld in de Kop van Noord-Holland waar je ons familiebedrijf Hemmes Blauwe Bessen kunt vinden.
Hemmes Bessen
Stoomweg 12
1764NA Breezand -
B&B Hart van Hippo
B&B Hart van Hippo
Het klopt, het bonst, het is gul, van goud, klein, maar ook groots. Het Hart van Hippo. De gloednieuwe Bed and Breakfast...
Elftstraat 4
1777 CG HIPPOLYTUSHOEF -
De Koffiesilo
De Koffiesilo
Lekker wandelen en fietsen over het prachtige Wieringen. U kunt pauzeren op Stroe, naast het wad bij ‘de Koffiesilo’. Voor...
Stroeerweg 48
1777 NE Hippolytushoef -
De Wierdijk
De Wierdijk
Rond de elfde eeuw was het veen rond Wieringen en Texel zo sterk geërodeerd en door stormvloeden weggeslagen dat de beide...
Burgerweg
1777 PB Hippolytushoef -
De zee leeft! Ecotocht op de Waddenzee
De zee leeft! Ecotocht op de Waddenzee
Een avontuurlijke tocht naar zeehonden en andere zeedieren. Ontdek wat je nog niet wist van de zee, zowel boven als onder...
Oostkade
1779 GV DEN OEVER -
Wieringen Eilandmuseum "Jan Lont"
Wieringen Eilandmuseum "Jan Lont"
Het Wieringer Eilandmuseum “Jan Lont” is een originele Skuurskotboerderij uit 1854. Dit type boerderij vind je uitsluitend...
Stroeerweg 39
1777 NE HIPPOLYTUSHOEF -
Wieringer Skuutje WR60
Wieringer Skuutje WR60
Het Wieringer Skuutje WR60, gebouwd in 1840, is het oudste nog varende vissersschip van Nederland en in eigendom van de Stichting...
Havenkade
1779 GT DEN OEVER -
IJs- en zuivelboerderij De Wieringer
IJs- en zuivelboerderij De Wieringer
De Wieringer is elke dag van 08.00 tot 19.00 uur geopend. U kunt dan zelf uw producten uitzoeken en betalen. In het weekend...
Hippolytushoeverkruisweg 7
1777 JC HIPPOLYTUSHOEF
Verder lezen? - Ontdek ook deze verhalen over de Kracht van het Water
-
De Rottum Expeditie
De Rottum Expeditie
Ten oosten van Schiermonnikoog ligt nog een stukje van de Wadden. Een gebied waar de zee en de wind vrij spel hebben. Wij spraken Peter van der Schelde over zijn boek ‘De Rottum Expeditie’ en dit veranderlijke gebied.
-
Vuurtorens van de Wadden: Harlingen
Vuurtorens van de Wadden: Harlingen
Het zijn iconische bouwwerken van de Waddeneilanden: vuurtorens! Maar langs de Waddenkust vind je er ook een aantal. Daar schijnen wij ons lichtje de komende tijd op. Onder andere in Harlingen!
-
Vuurtorens van de Wadden: Huisduinen
Vuurtorens van de Wadden: Huisduinen
Het zijn iconische bouwwerken van de Waddeneilanden: vuurtorens! Maar langs de Waddenkust vind je er ook een aantal. Daar schijnen wij ons lichtje de komende tijd op. Onder andere in Huisduinen, bij Lange Jaap!
-
Vuurtorens van de Wadden: Texel
Vuurtorens van de Wadden: Texel
Het zijn iconische bouwwerken van de Waddeneilanden: vuurtorens! De komende tijd schijnen we een lichtje op alle zes vuurtorens. Dit keer in de spotlight: de Eierland van Texel.
-
Vuurtorens van de Wadden: Schiermonnikoog
Vuurtorens van de Wadden: Schiermonnikoog
Het zijn iconische bouwwerken van de Waddeneilanden: vuurtorens! De komende tijd schijnen we een lichtje op alle zes vuurtorens. Dit keer in de spotlight: de Noorder- en Zuidertoren van Schiermonnikoog.
-
Vuurtorens aan de Deense Wadden
Vuurtorens aan de Deense Wadden
Het zijn de iconische bouwwerken van de Waddeneilanden: vuurtorens! Ieder Nederland Waddeneiland heeft er eentje, Schiermonnikoog zelfs twee. Maar hoe zit het eigenlijk met de vuurtorens aan de Duitse en Deense Waddenkust?