Waar de Duitse opmars haperde
Categorieën
-
Waar de Duitse opmars haperde
De stelling bij Kornwerderzand wist als enige in Europa de Duitse opmars een halt toe te roepen. Alleen dat verhaal is al genoeg reden voor een bezoekje aan het Kazemattenmuseum.
De stelling bij Kornwerderzand werd, net als die aan de andere kant van de Afsluitdijk, aangelegd tussen 1932 en 1936. De aanleg van de Afsluitdijk baarde de legertop zorgen. Niet alleen betekende een snelle verbinding voor burgers ook een snelle verbinding voor mogelijke vijanden. Wanneer de spuisluizen van de nieuwe dijk in verkeerde handen zouden vallen, kon een groot deel van Nederland onder water worden gezet. Bij Kornwerderzand werden daarom 17 kazematten gebouwd. Dat die al in mei 1940 in actie moesten komen, had de legerleiding in 1936 waarschijnlijk niet verwacht. Maar toen dit toch gebeurde, deden ze wat ze moesten doen. Kornwerderzand werd de enige stelling in Europa waar de snelle Duitse opmars -de zogenaamde Blitzkrieg - een halt toe werd geroepen.
Aanvankelijk leek dit niet te lukken. Op 11 mei 1940 naderden de Duitse troepen Kornwerderzand. Het lichte geschut vanuit de Kazematten leek geen partij voor de zware Duitse wapens. Dankzij de hulp van de kanonneerboot Hr. Ms. Johan Maurits van Nassau keerden de kansen. Kornwerderzand hield stand. Op 14 mei dreven Duitse soldaten de inwoners van het naast de kazematten gelegen Cornwerd samen in de kerk. Waarschijnlijk om hen bij een volgende aanval als menselijk schild te gebruiken. Zover kwam het echter niet. Op dezelfde dag werd Rotterdam zwaar gebombardeerd waarop Nederland capituleerde.
(tekst gaat verder onder de foto)
Kornwerderzand kwam in handen van het Duitse leger dat de stelling uitbreidde en versterkte. De toegangswegen naar de Afsluitdijk werden afgesloten met betonblokken. Na de bevrijding van Sneek op 15 april 1945 trokken Canadese troepen naar de Afsluitdijk. Het Friese verzet raadde de aanval af. Het herinnerde zich de meidagen aan het begin van de oorlog. Maar de Canadezen zetten door. Weer werd er fel gevochten. Ze veroverden de stelling Wons - vlak voor de Afsluitdijk - maar om Kornwerderzand te passeren, moesten ze wachten tot 5 mei 1945, de dag waarop het Duitse leger in het westen van Nederland capituleerde.
Wil je meer weten over de oorlog in Kornwerderzand of over het Friese verzet langs het IJsselmeer? Bezoek dan het recent vernieuwde Kazemattenmuseum. Of doe een audiotour met je mobiel langs de bunkers en sluizen via app of web. Vergeet je oortjes niet!
-
Ontdek het militair erfgoed
-
Ontdek meer verhalen
Ontdek meer verhalen
