Bevlogen ondernemers zijn bezig met waddenvoedsel en culinair toerisme met een minimale voetprint. Waar vind je deze heerlijkheden en ondernemers? Deze inspiratiekaart biedt een overzicht van de streekproducten in het gebied. Van boerderijwinkels tot horeca, afgewisseld met de mooiste landschappelijke plekjes aan de Friese Waddenkust. Ook kom je te weten wat de ontwikkeling van het landschap heeft betekend voor de voedselproductie in deze regio.
De Nederlandse deltawerken begonnen in het hoge noorden. Hollanders en Friezen stonden zij aan zij bij de indijking van de Middelsee in middeleeuwse tijden. De streektaal en het landschap van Het Bildt getuigen van deze unieke operatie in de Noord-Friese delta.
Lees meer
In het landschapspark Martenastate wemelt het in het voorjaar van de Daslook: tapijten vol witte bloemetjes. De Daslook is...
Swarte Singel 1
9056 PN Cornjum
In 1899 is de oude state afgebroken en vervangen door een “slot”. Dit gebouw bestaat nog steeds en is gelegen op het eiland...
De Wier 7
9056 PM Koarnjum
Eén van de oudste café's van Nederland! In het oude pand is tevens een cafetaria gevestigd. Café Het Grauwe Paard verzorgt...
Café Het Grauwe Paard
Bitgumerdyk 2
9034 GJ Marsum
Mts de Jong-van den Berg verkoopt eieren aan huis.
Aldlansdyk 19
Jelsum
(beluister hier het audioverhaal)
Je zag de typisch blauwe kleur waarschijnlijk al van verre: het dak van het zeegemaal dat hier sinds 1973 staat en genoemd is naar waterschapsvoorzitter Henk Miedema. Dit gemaal kan tot 700 kubieke meter per minuut water vanuit de vaart in zee lozen. Als je hier even blijft staan, kun je zomaar het gemaal horen aanslaan, want die schakelt automatisch in.
Een geweldige uitvinding dus, een gemaal, maar er zit ook een nadeel aan. Gemalen zijn namelijk net als dijken en sluizen een grote hindernis voor trekvissen, omdat zij voor hun overleving tussen zoet en zout water moeten kunnen migreren. In 2015 is dit gemaal visvriendelijk gemaakt, door de pompen aan te passen en een vispassage met een lokstroompomp te maken.
Jammer genoeg is het niet te zien, maar in het voor- en najaar is het hier een drukte van belang op vissengebied. Trekvissen als spiering, trekkend driedoornig stekelbaarsje en paling maken dan gebruik van het vismigratiesysteem in het gemaal.
Instinct drijft volwassen palingen hier in de herfst naar het einde van de Kouwe Faart toe, omdat ze naar de zoute Waddenzee willen. Een waaier beschermt ze als ze met het uitstromende water mee de zee in worden gepompt. Eenmaal in zee zit hun reis er nog lang niet op. Ze leggen maar liefst 5000 kilometer af naar hun geboortegrond, de Sargassozee bij Mexico, om te paaien.
De jonge palingen die daar worden geboren, glasaaltjes genoemd omdat ze doorzichtig zijn, drijven vervolgens op de golfstromen mee naar Europa. Zo komen ze in de lente onder andere hier achter de dijk terecht. En dan is het hun beurt om dit gemaal te trotseren, nu landinwaarts. Een lokstroom van zoet water helpt hen door een buis onder de dijk door, waar ze hier in de bak onder je voeten terecht komen. Maximaal twee uur later gaat hier onder water een schuif open. En zo begint de kringloop van het leven opnieuw.
Ingesproken door:
Theun Mosk werkt inmiddels 20 jaar als ontwerper in theater, zowel voor dans, opera, toneel, performance, mime en muziektheater. Daarnaast maakt hij installaties in de openbare ruimte en ontwerpt hij landschapswerken.
In 2008 kwam Theun in aanraking met Joop Mulder toen hij samen met Robert Wilson en Boukje Schwiegman ‘Walking’ ontwierp tijdens Oerol. “Joop is voor mij een van de belangrijkste inspiratiebronnen. Een klein duwtje of idee kon uitmonden in een zee van gedachten en inspiratie. Hij was een diesel, met een enorme drive en noodzaak, dat maak je zelden mee. Mensen als Joop zijn nodig om de grenzen te verleggen en nieuw horizonnen te creeëren. Zij doen een leven en samenleven enorm verrijken.”
Dit verhaal is onderdeel van de route Gemalen Verhalen van Sense of Place
Je zag de typisch blauwe kleur waarschijnlijk al van verre: het dak van het zeegemaal dat hier sinds 1973 staat en genoemd...
Nieuwebildtdijk 428
9079 PG St. Jacobiparochie
Wij zijn de enige aardbeienkwekerij in Friesland en wij telen de aller lekkerste aardbeien.
Bûtenpôle 11 a
9041 VM Berlikum
Het Poptaslot of Heringastate is een compleet bewaard landgoed uit begin 16e eeuw met slot, poortgebouw, tuinen, grachten,...
Slotleane 1
9034 HM Marsum
20 Camperplaatsen bij Restaurant Zwarte Haan. Uniek gelegen aan de Waddenzee, ruime plaatsen in natuurgebied met eigen gazon.
Nieuwebildtdijk 408
9079 PG Sint Jacobiparochie
In Wijns, in een prachtige landelijke omgeving, bevindt zich Eetcafé "De Winze" met een ruim en gezellig terras aan het water...
Wijns 30
9091BE Wyns
Vrij toegankelijk park dat zich bevindt op het terrein van de oude Hemmemastate.
Singel 18
9041 CA Berltsum
D’Ouwe Sylster Schapenmelkerij en Kaasboerderij van Familie Elgersma. Bij de boerderij is een melktap punt en een kleine...
D’Ouwe Sylster
Van Egmondstraat 27
9078 VG Oude Bildtzijl
Eerlijke producten van eigen erf. Biologische vlees, kaas en truffels.
Aldlansdyk 20
9057 LG Jelsum
Bildts Genot is een boerderijwinkel in Sint Annaparochie die op zaterdag producten van het Bildt verkoopt.
Bildts Genot
Oudebildtdijk 487
Sint Annaparochie
Kom je eigen melk tappen! Wij verkopen verse rauwe melk van onze koeien in een melktap/automaat. LOEIEND LEKKER!
Middelweg-west 239
9079 MK Sint Jacobiparochie
De Zwarte Haan is uniek gelegen aan de voet van de zeedijk, en wordt omringd door natuur, rust en ruimte. Het restaurant...
Café Restaurant De Zwarte Haan
Nieuwebildtdijk 428
9079 PG St Jacobiparochie
Voedselbos Ouwe-Syl is een ‘ bos-tuin ‘ waar mensen van jong tot oud elkaar kunnen ontmoeten en samenwerken. Een plek waar...
Voedselbos Ouwe-Syl
A.C. Bakkerstraat 2426
9078 VZ Oude Bildtzijl
Feintsje fan Menaam “Fan Bou en Greidegrûn. De grootste boerderijwinkel van Friesland!
Bitgumerdyk 24
9036 VS Menaam
Kwelders en polders met veel vogels.
Zeedijk
9079 PH Sint Jacobiparochie
Vogels kijken vanaf een bunker.
Hallum
De historische Oudebildtdijk langs de Friese Waddenkust in Noardwest Fryslân biedt een dijk met een verhaal. Een markante...
langste straat van Nederland
oudebildtdijk
Oudebildtdijk
Bezoek de Aerden Plaats en laat je verrassen! Maak kennis met de cultuurhistorie en de hedendaagse kunst van het Bildt!
Ds. Schuilingstraat 4- 6
9078WD Oudebildtzijl
Het echtpaar Wassenaar-Boelstra was zeer succesvol in de veefokkerij en hun vee behoorde gedurende decennia tot de absolute...
Langhústerdyk
9057 RJ Jelsum
Lokale streekproducten en life style woonaccessoires.
Martenawei 2
9056 PE Koarnjum
Vanaf het parkeerterrein vind je aansluitend een boomgaard met verschillende oude fruitrassen.
Swarte Singel 1
9056 PN Cornjum
Bij Restaurant De Zwarte Haan wordt de duindoorn, rijk aan vitamine C, als delicatesse geteeld op de slapersdijk. Dit gezonde,...
Nieuwebildtdijk
Zwarte Haan
Bij ons proef je het pure wat ‘Het Bildt’ ons te bieden heeft. Eten is een ware belevenis bij eetcafe ’t Graauwe Paard
Monnikebildtdijk 1
9078 VB Oudebildtzijl
De Dekema State is van oorsprong een adellijke woning, waar tot 1996 verschillende families gewoond hebben. De State en de...
Dekemawei 5
9057 LC Jelsum
Onze Tuincamping ligt zeer beschut en heeft ruime kampeerplaatsen. In de prachtige tuinen rondom onze boerderij kunt u heerlijk...
Tsjerkepaed 28
9043VN Wier
De Nederlandse deltawerken begonnen bij de voormalige Friese Middelsee sinds de middeleeuwen. Streektaal en landschap van...
Hoe hielden bewoners het droog? De tocht voert door terpdorpen en het uitgestrekte Bildt. Maar daar is geen terp te bekennen.
Een afwisselende fietsroute langs zowel UNESCO werelderfgoed De Waddenzee als de oevers van de vroegere Middelzee.
Deze foodwalk leidt je langs diverse trekpleisters en boerderijwinkels in het prachtige landschap tussen Koarnjum en Jelsum.
Bildtstars en Eigenheimers is een foto- en verhalenroute langs de Waddenkust, voorbij reusachtige portretfoto’s van aardappelboeren...
Deze 66 kilometer lange fietsroute langs boerderijwinkels, delicatesse zaken en restaurants brengt niets dan lekkers!
Ervaar deze prachtige wandeltocht langs én door het prachtige natuurgebied Noarderleech.
De inspiratiekaart en foodroutes zijn gemaakt in het kader van programma ‘Waddengastronomie versterkt Werelderfgoedbeleving’. Het Waddenfonds maakt het programma mogelijk met een financiële bijdrage. De provincies Noord-Holland, Fryslân en Groningen co-financieren het project en ook projectpartners NHL Stenden, Stichting Waddengroep/ondernemers leveren een eigen bijdrage.
