Bevlogen ondernemers zijn bezig met waddenvoedsel en culinair toerisme met een minimale voetprint. Waar vind je deze heerlijkheden en ondernemers? Deze inspiratiekaart biedt een overzicht van de streekproducten in het gebied. Van boerderijwinkels tot horeca, afgewisseld met de mooiste landschappelijke plekjes in het gebied van voormalig Westergo en Franeker. Ook kom je te weten wat de ontwikkeling van het landschap heeft betekend voor de voedselproductie in deze regio.
De zeeklei in heel Westergo is de rijke voedingsbodem van allerlei voedselproducten. Vruchtbare akkerbouw met veel biologische boeren bevindt zich in de ‘bouhoeke’ langs de zeedijk en in de glastuinbouw van kassen bij Berltsum. In zuidelijke richting bepaalt taaier te bewerken knipklei de bodemkwaliteit en overheerst veehouderij in de landbouw. Afgewisseld met boomgaarden en kleinschalige tuinbouw. Streekvoedsel van dit rijke ‘kweldereiland’ is op veel plaatsen te verkrijgen bij boerderijwinkels, kramen langs de weg, restaurants en horeca in Franeker en dorpen.
Het Keatsmuseum is het oudste sportmuseum van Nederland. Het museum geeft in haar vaste opstelling een beeld van de historische...
Keatsmuseum
Voorstraat 76
8801 LE Franeker
Het huisje voor korendragers en zakkendragers. Monumentaal pand, gratis toegankelijk, met een museale functie.
Korendragershuisje
Zilverstraat 28
8801 KC Franeker
De Korenaar; een authentieke accomodatie die uitermate geschikt is voor uw evenement. Zo bevat de molen 2 zalen, een bar...
Molen De Korenaar
Hearewei 30
8855 AZ Sexbierum
Hier bevindt zich het familiebedrijf van Jeljer en Sijke Wynia. Ze fokken schapen en zoogkoeien en hun dieren lopen zoveel...
Binnenpad 2
8805 TC Hitzum
De specialiteitenwinkel van Franeker voor iedereen die van kwaliteit houdt.
Jellema Specialiteiten
Ockingahiem 12
8801 KT Franeker
De Hege Wier is een stinswier aan de Ottemaleane met uitzicht op het dorp Sexbierum. In Friesland zijn er nog maar enkele...
Ottemaleane
8855 XL Sexbierum
Loop op een zonnige dag door een reusachtig bloemenveld. Kies op je gemak de mooiste bloemen uit. Fiets in het zonnetje dwars...
Alde Leane
8857 BD Wijnaldum
Feintsje fan Menaam “Fan Bou en Greidegrûn. De grootste boerderijwinkel van Friesland!
Bitgumerdyk 24
9036 VS Menaam
S V R campingDe Slypstien De camping is rustig gelegen buiten het dorp Wjelsryp,bij boerderij met koeien, kalfjes en geitjes....
Westerein 31
8842LA Welsrijp
Eén van de grootste state van Fryslân. Een archeologisch rijksmonument waarvan de prachtige poort nog intact is.
Liauckemalaan 2
8856 BT Sexbierum
(beluister hier het audioverhaal)
Wat een dijk! Het is een flinke klim, maar bij helder weer kun je de waddeneilanden zien liggen. Niet alleen de hoogte van de dijk imponeert, maar ook de strakke en rechte vorm. Vroeger was die veel grilliger. Zo kun je aan het wegenpatroon zien dat de dijk hier ooit een bocht maakte.
De dijk was ook veel lager. Tot in de twintigste eeuw konden de Koehoolsters waarschijnlijk vanuit hun huizen de zee zien, over een anderhalve meter hoog dijkje. In de jaren dertig werd de dijk ongeveer vijfenhalve meter hoog en in de jaren zeventig kwam hier nog minstens twee meter bij. De komende jaren wordt de dijk versterkt.
De dijk en de zee bepaalden eeuwenlang het leven in Koehool. Bijna alle inwoners visten in het voorjaar en zomer met fuiken op haring, schar, bot en paling. Met z'n allen sleepten ze de vissersbootjes in het voorjaar over de dijk.
Met de komst van de Afsluitdijk in 1932 was het in één klap afgelopen met de haringvisserij. De zeestromen waren door de afsluiting van de Zuiderzee drastisch veranderd, waardoor ook die dijkverhoging hier nodig was. Een flink deel van de oude (vissers)huisjes en zwartgeteerde schuurtjes sneuvelden in 1970, toen de dijk niet alleen hoger maar ook breder werd. Alleen het beeld De Waadfisker en de recreatiewoningen die op vissershuizen zijn geïnspireerd herinneren nu nog aan de visserij.
De kustbewoners waren ook op een andere manier verbonden met het water. Zwemmen kon je hier namelijk lange tijd ook, bij hoog water dan, net als op andere plaatsen aan de dijk. In de jaren dertig waren hier zelfs badhokjes in het café om je te verkleden.
Ingesproken door:
Scenograaf en theatermaker Sofie Doeland ontwikkelt ook installatiekunst. In 2019 maakte ze een kunstwerk voor Moving Landscapes, een samenwerking tussen Oerol en Sence of Place. Een reizende expositie bestaande uit zes landschapswerken die het perspectief van de toeschouwer manipuleren, raken en sturen.
Sofie begeeft zich graag in een monumentaal of ongewoon landschap, het liefst ergens buiten op een heuvel in weer en wind. Op die manier is ze met Joop Mulder in aanraking gekomen. “Ik heb hem leren kennen als een trouwe, lieve en krachtige man. Nuchter en vastberaden. Erg behulpzaam en vol vertrouwen. Hij stond echt pal achter de kunstenaars waarmee hij werkte. Het raakt me nog steeds dat hij er niet meer is.”
Dit verhaal is onderdeel van de route Gemalen Verhalen van Sense of Place
Wat een dijk! Het is een flinke klim, maar bij helder weer kun je de waddeneilanden zien liggen. Niet alleen de hoogte van...
Sedyk
Tzummarum
Dit kunstwerk herinnert aan de kustvisserij in de gemeente Franekeradeel en Het Bildt.
De Waadfisker
8851 RM Tzummarum
Kippenboerderij in Tzum waar biologische eieren worden verkocht. U bent van harte welkom om langs te komen bij Pieter en...
Franekerweg 2
8804 NA Tzum
Gezellige groepsaccommodatie in een kerkje bij de Waddenzee.
Terp 12
8854 AD Oosterbierum
Een bijzondere natuurtuin van 10.000 m2. Hier gaat de rust van bomen en planten hand in hand met het drukke leven van vogels,...
Theetuin Peins
Schalsumerweg 2
8812 JK Peins
Bij Brasserie De Stadstuin geniet je van de beste koffies van Franeker, en eet je elke dag vers brood uit eigen oven. Naast...
Brasserie De Stadstuin
Eise Eisingastraat 2
8801 KE Franeker
Lyts Ropta is een biologisch akkerbouwbedrijf in het noorden van Friesland waar je verse groentes kunt kopen en een vakantiehuisje...
Hearewei 16
8856 BT Pietersbierum
De natuer hat altyd gelyk! Oftewel de natuur heeft altijd gelijk, en dat is het motto van biologisch tuin-akkerbouwbedrijf...
Latsmaleane 3
8855 XK Sexbierum
Het Yeb Hettinga Museum is gevestigd in de oude school van Firdgum. Naast het museum is een oorspronkelijke terpwoning nagebouwd,...
Camstrawei 18
8852 RH Firdgum
Leo Vogels drukt op de knop bij de loods. Terwijl het doorzichtige rolluik soepel omhoog ratelt checkt hij buienradar: geen...
Camstrawei 41
8852 RJ Firdgum
Kloostertuin Oosterbierum. Dorpstuin met sociale zomerfunctie. Tuinieren voor jong en oud. Verkoop van bloemen, groente en...
Kloostertuin
St. Jorisstrjitte 22
8854 AL Oosterbierum
Een 200 jaar oude boerderij aan de terpen bij Wijnaldum. Met oog voor het landschap hebben we deze boerderij omgebouwd tot...
Okkingastate
Foarryp 5
8857 RE Wijnaldum
In Museum Martena komt het verleden tot leven. Je neemt een kijkje in het leven van oud-bewoners, bekende Franekers, geleerde...
Voorstraat 35
8801LA Franeker
Genieten in de sfeer van “Boeren-chique” uit de jaren 30 van de vorige eeuw.
Lokaal op Hatsum
Hatzum 13
9035 VK Dronryp
De Nederlandse deltawerken begonnen bij de voormalige Friese Middelsee sinds de middeleeuwen. Streektaal en landschap van...
Wil je genieten van een oneindige horizon, stap dan op de fiets in Noordwest Fryslân. Bij vijf bedrijven langs de routes...
De zeeklei in de voormalige Friese streek Westergo is de rijke voedingsbodem van allerlei voedselproducten.
De inspiratiekaart en foodroutes zijn gemaakt in het kader van programma ‘Waddengastronomie versterkt Werelderfgoedbeleving’. Het Waddenfonds maakt het programma mogelijk met een financiële bijdrage. De provincies Noord-Holland, Fryslân en Groningen co-financieren het project en ook projectpartners NHL Stenden, Stichting Waddengroep/ondernemers leveren een eigen bijdrage.
