Welkom in Zoutkamp, een dorp met een uitgebreide historie, een dorp dat in de tachtigjarige oorlog een verdedigingsschans was, daarna vooral een bruisende vissersplaats gelegen aan de Lauwerszee. En natuurlijk is Zoutkamp vooral bekend om de garnaal. Deze wandelroute is 6 km lang en voert je langs belangrijke visserij gerelateerde en historische punten in en om het dorp. Start- en eindpunt is bij het Visserijmuseum, ook zeker een bezoekje waard! Je kunt parkeren op de ijsbaan net buiten het dorp. De parkeerplaats wordt aangegeven met borden.
Tijdens deze visserij wandelroute kom je ook af en toe een informatiebord tegen. Deze zijn tot stand gekomen door een samenwerking van verschillende musea uit Paesens-Moddergat, Termunten en Zoutkamp met behulp van het Waddenfonds. Deze wandelroute met borden start op de IJsbaan. Dit is een parkeerplaats voor bezoekers wanneer deze niet als ijsbaan in gebruik is.
A…
Welkom in Zoutkamp, een dorp met een uitgebreide historie, een dorp dat in de tachtigjarige oorlog een verdedigingsschans was, daarna vooral een bruisende vissersplaats gelegen aan de Lauwerszee. En natuurlijk is Zoutkamp vooral bekend om de garnaal. Deze wandelroute is 6 km lang en voert je langs belangrijke visserij gerelateerde en historische punten in en om het dorp. Start- en eindpunt is bij het Visserijmuseum, ook zeker een bezoekje waard! Je kunt parkeren op de ijsbaan net buiten het dorp. De parkeerplaats wordt aangegeven met borden.
Tijdens deze visserij wandelroute kom je ook af en toe een informatiebord tegen. Deze zijn tot stand gekomen door een samenwerking van verschillende musea uit Paesens-Moddergat, Termunten en Zoutkamp met behulp van het Waddenfonds. Deze wandelroute met borden start op de IJsbaan. Dit is een parkeerplaats voor bezoekers wanneer deze niet als ijsbaan in gebruik is.
Aan de oude binnenhaven zitten verschillende horecagelegenheden waar je vis kunt eten, en waar je heerlijk op het terras kunt zitten aan het water. Maar ook voor koffie en zelfgemaakte appeltaart kun je bij ze terecht.
Frieda Buitjes van Visserijmuseum Zoutkamp neemt je via de app mee en vertelt je de vele verhalen over voormalig vissersdorp Zoutkamp.
Veel wandelplezier!
In de monumentale Rijksbetonningsloods, centraal gelegen aan de oude binnenhaven, is sinds 1994 het Visserijmuseum Zoutkamp gevestigd.
Sinds de afsluiting van de Lauwerszee op 23 mei 1969 wordt er op het Lauwersmeer alleen nog duurzaam op paling gevist. In de zomer vooral op 'rode' aal, in de herfst wordt geprobeerd de geslachtsrijpe (schieraal) te vangen.
Sinds mensenheugenis wordt er zowel op het Reitdiep als het Lauwersmeer gevist. Eerst op zout, later op zoet water. Op het Reitdiep werd vroeger op sardines, ansjovis en andere vissoorten gevist.
Op de plek waar nu Gruno motorjachten zit, was vroeger de visafslag gevestigd. Het gebouw van de jachtwerf herbergt inwendig de vroegere afslag. Deze dateert van de beginjaren dertig.
De loodsen met gekleurde gevels doen denken aan huisjes bij de Noorse havenstad Bergen. De Sloepenloods, de grote oranje loods, is in 2009 gebouwd door mensen uit het reïntegratietraject. Op deze werf is een garnalensloep gebouwd.
Aan het eind van de Vishalstraat ligt een dijkgat met schotbalkhuisje. Dit was vroeger de dijk die het dorp beschermde tegen het water.
Het Hunsingokanaal is gegraven in het midden van de 19e eeuw. Aan het Hunsingokanaal en bij de Stationsstraat was een aantal garnalendrogerijen gevestigd, zoals die van Beumee, Heidema, Smit, Toxopeus en de Vries.
Aan de Stationsstraat staat het voormalige stationsgebouw van Zoutkamp. Het station is gebouwd in 1920 als eindpunt van de lijn Winsum-Zoutkamp. Deze spoorverbinding heette “de Marnelijn” en liep via Eenrum, Wehe den Hoorn, Leens, Ulrum richting Zoutkamp.
Tot 1969 was hier op de dijk bij de Hunsingosluis de Lauwerszee te zien. Op 23 mei 1969 werd de Lauwerszee afgesloten en vanaf dat moment heette de zee het Lauwersmeer.
Op de Engelsmanplaat, een zandplaat in de Waddenzee, stond een kaap met een drenkelingenhuisje van 1947 tot 1968. De kaap bij Zoutkamp is een replica van de kaap op de Engelsmanplaat.
Achter de dijk aan de kant van het Lauwersmeer ligt het Korte Hoofd. Tussen 1887 en 1969 vertrok hier de veerboot naar Schiermonnikoog.
De Batterij is een statig herenhuis dat pontificaal op de dijk van Zoutkamp staat. Het huis is rond 1870 gebouwd als sluiswachterswoning. De naam “de Batterij” heeft het huis te danken aan de locatie waar het is gebouwd.
De Reitdiepsluis met sluismeesterswoning is eveneens een rijksmonument. In 1877 werd het Reitdiep tussen Zoutkamp en de Nittershoek afgesloten met een provinciale dijk met daarin de provinciale sluis.
Aan de overkant van de brug achter de dijk ligt het Lange Hoofd, de buitenhaven. De vissersboten moesten door de afsluiting van het Reitdiep in 1877 een nieuwe plek krijgen. Er werden twee havenhoofden neergezet. Aan het lange hoofd kon de vloot liggen.
De derde sluis in dit rijtje, de Friese Sluis, in de volksmond Fraaise Sluus genoemd. Dit is een uitwateringssluis die het water uit Friesland via de Lauwers afvoert naar het Lauwersmeer en de Waddenzee.
De Deurenloods deed vroeger dienst als onderhoudsloods voor sluisdeuren. In deze loods zat vroeger ook het Leugenbankje. Toen het restaurant meer ruimte nodig had is er voor de oude vissers een nieuw Leugenbankje gebouwd.
Op deze plek stond vroeger een van de panden van Heiploeg. De grootste garnalenverwerkende fabriek van Europa. Vroeger zat Heiploeg verspreid door het dorp in verschillende panden.
Aan de Hellingstraat staat een replica van een kalkoven. In 2015 gebouwd door de Stichting Historische Visserij Zoutkamp door mensen uit het reïntegratietraject.
Achter dit “Vissers”huis schuilt een verhaal. Het stond vroeger aan de Spuistraat in Zoutkamp, maar werd in de jaren 60 afgebroken om herbouwd te worden in het Zuiderzeemuseum in Enkhuizen.
De hervormde kerk is gebouwd in 1836 op de plek waar daarvoor de “Kleine Batterij” of “Dikke Wal” gelegen was op noordoostelijke bastion van de vesting. Daarvoor ging men naar de kerk van Vierhuizen, via een 2,5 km lang kerkenpad.
De Visserstraat geeft nog een indruk van de oude bewoning binnen de vestingwallen. Dit is het oudste gedeelte van het dorp. Op de hoek Vissersstraat/Kerkstraat staat het oudste huis van Zoutkamp.
Voor Restaurant – IJssalon De Boeter staat een bronzen beeld van een nettenboeter, geplaatst in 1992 en gemaakt door beeldhouwer Gosse Dam. Een boeter is iemand die netten repareert.
De Binnenhaven, hier lag tot 1969 de vissersvloot van Zoutkamp.
