De Foodwalk Leven met de Zee is een 13,7 km lange wandelroute langs de Waddenkust, waar wandelaars kennismaken met de natuur en cultuur van het Wad. Tijdens deze tocht leer je over lokale zeegroenten en schelpdieren, de ecologie van het Wad en de vissersgeschiedenis van dorpen zoals Wierum, Moddergat en Paesens.
Wierum is een dorp in de gemeente Noardeast-Fryslân waar 'de dyk it lân omklammet', ofwel waar de dijk het land omarmt.
In Wierum symboliseert de uitdrukking "Der ’t de dyk it lân omklammet" de dijk die beschermend om het dorp ligt, zoals een moeder haar kind omarmt. De dijk staat centraal in de verbondenheid van Wierum met de zee. Door de verrekijker kun je eindeloos turen over de Waddenzee en het binnenland.
Je kunt het je niet voorstellen nu je hier zo fietst en geniet van het uitzicht, maar het kan zijn dat de Waddenzee voor het eind van deze eeuw niet meer bestaat. Dit unieke natuurgebied dreigt permanent onder water komen te staan door de stijgende zeespiegel.
De Kwelder van Wierum, “Kromme Horne,” biedt rustplaatsen voor wadvogels en is ecologisch belangrijk. Door erosie wordt het gebied bedreigd; herstel van rijsdammen zijn nodig om verdere afkalving te voorkomen. Zo blijft het kwelderlandschap behouden voor vogels en bezoekers.
Das Licht präsentiert sich hier immer von einer ganz besonderen Seite. Und wann haben Sie jemals ein Wrack aus nächster Nähe gesehen?
Rijsdammen op het Wierumer Wad vertragen waterstroming, waardoor sediment bezinkt en kwelders ontstaan. Deze kwelders beschermen de kust door golven te dempen en hebben ecologische waarde als leefgebied voor vogels en planten. Herstel van rijsdammen is cruciaal voor kustbescherming en natuurbehoud.
De kokkel is een brede ronde ribbelige schelp en geelwit van kleur. De kokkel heeft een belangrijke plaats in de voedselketen van het Waddengebied. Voor veel wadvogels is de kokkel een belangrijke voedselbron. Vissers vissen handmatig op kokkel. Het vlees van de kokkel is mager en smaakvol.
Langs de kust liggen veel scheermessen (Ensis directus), die speciaal worden bevist bij de Waddeneilanden. Aan boord worden ze in schoon zeewater zandvrij gemaakt, snel aan wal gebracht en verpakt. Dankzij de milieuvriendelijke vistechniek mogen ze onder het MSC-keurmerk verkocht worden.
De strandkrab heeft een pantser van max. 8 cm breed en leeft aan zee. Hij is groen, geel, bruin of oranje en eet wormen en schelpdieren. Bij eb verstopt hij zich vaak onder stenen. Van krab wordt wel een smaakvolle soep getrokken.
De visserij op strandschelp vanuit Harlingen speelt een rol langs de Noordzeekust. Regels beschermen de natuur en de voedselbehoeften van vogels. Seizoensgebonden vangstmethoden houden de balans tussen ecologie en economie in stand.
De Japanse oester in de Waddenzee heet vaak ‘Waddenoester’. Handgeraapte oesters gaan naar restaurants of markten. Hun ziltige smaak varieert door het water waarin ze groeien. In de voortplantingsperiode worden ze slapper. Deze oesters dragen het Waddengoud-keurmerk.
Op de kustlijn vind je regelmatig schelpen van een weggespoelde Mossel. Mosselen komen in de Waddenzee veel voor. Het zijn schelpdieren die op de wadbodem leven en plankton uit het zeewater filteren. Op sommige plekken komen ze massaal voor en vormen ze mosselbanken.
Zeeaster en lamsoor zijn kwelderplanten op de Peazemerlannen. Lamsoor bloeit paars in juli-augustus en trekt bijen aan voor honing, maar zijn bladeren zijn oneetbaar. Zeeaster is eetbaar en wordt in de waddenregio als zeegroente geteeld en verkocht, hoewel het verward wordt met Lamsoor.
Het prachtige gebied bij de dorpen Paesens en Moddergat is het hele jaar door in trek bij vogels. Ook voor de weidevogels zoals grutto, kievit en scholekster is dit een uitstekende plek. Zij zorgen...
Zeekraal, ook bekend als Salicornia, is een lichtzoute, knapperige zeegroente die groeit op slikken en schorren, zoals op de Peazemerlannen. Deze pioniersplant gedijt in zoute omstandigheden en zit vol voedingsstoffen. Lekker in salades, bij lamsvlees, of in dips. Ook in de Waddenregio gekweekt.
In de Peazemer Lânnen ligt een pier die 2 km het Wad in loopt. Hier kun je vissen op wilde zeebaars. Zeebaars heeft lekker stevig, sappig vlees. Ambachtelijke vissers gebruiken staandwant, een duurzame methode met weinig bijvangst en zonder bodemberoering. Visserij is Waddengoud-gecertificeerd.
Die Fischerdörfer Paesens-Moddergat am Wattenmeer wurden im 2004 zum zweitschönsten Ort der Niederlande gewählt. Oan 'e dyk organisiert Aktivitäten, um dies zu erleben und sich damit zu verbinden.
Op de toren van de Sint-Antoniuskerk in Paesens prijkt een windvaan in de vorm van een visserssnik, symbool voor de rijke visserijgeschiedenis van het dorp. Hoewel visserij hier is verdwenen, blijft de snik herinneren aan het maritieme verleden.
Paesens ontstond als vissersdorp aan de Friese kust en breidde later uit naar het westen, waar Moddergat opkwam. Door verzanding en dijken werd de visserij minder bereikbaar en raakte het dorp meer gericht op landbouw. Na de ramp van 1883, waarbij veel schepen vergingen, verdween de visserij.
Yke Muoi is een gelegenheid waar men koffie en thee kan drinken. Als je binnen komt is er een gevoel van herkenning. Een traditioneel huiskamergevoel maar met faciliteiten van nu.
Das Museum 't Fiskershúske besteht aus vier kleinen Fiskershúskes und einem Ausstellungsgebäude.
Op 6 maart 1883 verdwijnt een vloot met 22 schepen in een storm. Terwijl vrouwen en kinderen hopen op terugkeer, verzwelgt de zee 17 schepen en laat 83 mannen omkomen. Gerben Pasteleur overleeft op een luchtbel, spoelt aan op Schiermonnikoog en vangt later het lichaam van zijn broer.
Die Frau des Fischers, sie wartete vergebens... Die Statue zur Erinnerung an das Fischerunglück von Moddergat.
Moddergat is een historisch vissersdorp, bekend om de ramp in 1883 toen 83 vissers omkwamen. Het monument op de dijk en Museum ‘t Fiskershúske vertellen het verhaal. Bezoekers genieten van de Waddenzee, het erfgoed en het dorpse uitzicht.
De vissershuizen in Moddergat hebben een kenmerkende topgevel en functionele inrichting. De zolder diende als turfopslag en er waren vaak aparte opslaghutten voor netten. Het oudste huis, uit 1684, geeft een inkijk in het vissersleven van toen.
De Garnalenfabriek Moddergat, gebouwd in 1924, werd na verval gerestaureerd en dient nu als educatief centrum. Ooit werden hier garnalen verwerkt, maar nu draait het om cultuur en natuurwaarden van het Wad.
Een boerderij wordt een belevingscentrum over dijken, inclusief een dijkenmuseum met nieuwe verhaallijnen. Het project kost ruim 4 miljoen, inclusief publieke voorzieningen. De boerderij behoudt haar oorspronkelijke uiterlijk; voor renovaties wordt nog financiering gezocht.
Freek Kamma geboren in het Wierum, was zoon van een visser en later zendeling en antropoloog in Papua. Zijn inzet voor de Papoeaanse cultuur leverde hem de bijnaam "de Witte Papoea" op. Na zijn terugkeer door politieke spanningen bleef hij strijden voor Papoeaanse rechten. Zijn graf ligt in Wierum.
Het standbeeld "De Wjirmdolster" in Wierum eert de vissersvrouwen die vroeger wadpieren staken voor de visserij. Dit zware werk was essentieel voor het dorp, vooral omdat mannen vaak op zee waren. Het beeld symboliseert hun harde leven en het visserijverleden van Wierum.
De Wierumer Aak, een historisch platbodemvissersschip uit het Wierum, was essentieel voor de visserij op de Waddenzee in de 19e en begin 20e eeuw. Het platbodemontwerp was geschikt voor het ondiepe water van de Waddenzee. Het schip staat nu als windvaan op de kerk van Wierum.
Het dorp Wierum wil samen met Sense of place de vervallen pier (hoofd) weer beleefbaar maken samen met natuurontwikkeling en het herstel van de kwelders. Het project heet Kromme Horne, meer info in het eetcafé De Kalkman.
