Strijd tegen het water

De naam van ons land zegt het al: Neder-land, oftewel laag gelegen. Ongeveer een derde van Nederland ligt beneden NAP. Zonder dijken zouden grote delen van Noord-Nederland zich onder water bevinden.

Onze strijd tegen het water zie je ook duidelijk terug in de Friese kustlijn. In de loop der eeuwen is die enorm veranderd. Een groot deel van Friesland was ooit zee, de Middelzee: een zeearm die ver landinwaarts liep. De eerste bewoners van Friesland woonden op de hoger gelegen kwelder- of oeverwallen links en rechts van de zeearm: Oostergo en Westergo. Westergo was ooit zelfs een eiland.

De kwelder- en oeverwallen overstroomden vaak en daarom bouwden de bewoners kunstmatige heuvels, de terpen. Binnen Oostergo lag één grote, brede oeverwal waar de terpdorpen Stiens, Hallum, Marrum, Ferwert, Blije en Holwerd ontstonden. Rond het jaar 1000 werd begonnen met het opwerpen van dijken, die verre van stevig waren en regelmatig doorbraken. Bij de watersnoodramp Allerheiligenvloed in 1570 verdronken meer dan 3000 Friezen.

Langzaamaan werd de bouw van de dijken steeds professioneler. De huidige Ketelbouwer en Ternaarderdyk waren ooit een zeedijk, gebouwd op een kwelderwal van de Middelzee. Na de aanleg van die zeedijk werd het gebied rondom Oostergo en Westergo ingepolderd. In 1825 zorgde een storm voor 30 dijkdoorbraken tussen Holwerd en Lemmer. In de eeuwen die volgden stond het water regelmatig tot aan de kruin van de dijken. In 1986 werd daarom de huidige dijk tussen Zwarte Haan en Holwerd aangelegd.

Onze strijd tegen het water heeft ons land veel kennis opgeleverd. Met die kennis veroveren we de hele wereld. Zo worden Nederlandse bedrijven ingezet om na een orkaan of overstroming te kijken hoe de veiligheid van mensen de volgende keer beter geregeld kan worden. Zo hebben we van een nood een deugd weten te maken.