Zwarte Haan
De Swarte Haan poldermolen (1865) werd in 1925 onttakeld en in 1997 volledig afgebroken. Deze molen symboliseerde de Friese watergeschiedenis, waarbij windkracht werd gebruikt om polders droog te malen. Nu verzorgt Wetterskip Fryslân het waterbeheer met m...
De Swarte Haan Poldermoln (Zwarte Haan poldermolen) werd in 1865 gebouwd en in 1925 weer onttakeld, waarbij de bovenbouw werd verwijderd en de molen als motorgemaal werd gebruikt. Uiteindelijk werd de achtkante romp in 1997 afgebroken. De materialen hiervan zijn hergebruikt voor de herbouw van korenmolen De Mars in De Blesse.
De historische rol van molens in Friesland was het droogmalen van polders en het beheren van water in het lage landschap van het Bildt. Met windkracht pompte de molen overtollig water uit de polders naar omliggende waterwegen om vruchtbare landbouwgrond te creëren.
Tegenwoordig wordt het waterbeheer in dit gebied verzorgd door Wetterskip Fryslân. Moderne gemalen hebben de taak van de poldermolens overgenomen en zorgen ervoor dat de waterstand in balans blijft. Dit is cruciaal om verzilting te voorkomen en het land geschikt te houden voor landbouw en natuur.
De Foodwalk Zwarte Haan is een unieke wandelroute langs de Waddenzee. Ontdek zilte smaken zoals zeekraal, lamsoor en duindoorn,...
Deze 66 kilometer lange fietsroute langs boerderijwinkels, delicatesse zaken en restaurants brengt niets dan lekkers!
In het landschap van Fryslân liggen honderden, zo niet duizenden waterwerken. Gemalen, sluisjes, overloop en ga maar door....
De perfecte mix van natuur, historie en ontspanning. Ideaal voor een dagje uit met SUP, kano of sloep. Ontdek 't Bildt en...
Ontdek de rijke historie en natuur van Noordwest Friesland. Vanaf de iconische Groate Kerk in Sint Jacobiparochie loop je...
Stap op de fiets en verken het adembenemende landschap van ‘t Bildt. Deze route neemt je mee langs de schitterende UNESCO...
Stap op de fiets en beleef het adembenemende Rondje Waadhoeke! Deze route voert je door het afwisselende landschap van de...
De Sense of Place route is een overkoepelende route langs zowel buitenkunst als andere bezienswaardigheden. Je kunt de route...
Deze korte vaarroute biedt een perfecte mix van natuur, historie en ontspanning. Ideaal voor een dagje uit met SUP, kano...
Een afwisselende fietsroute langs zowel UNESCO werelderfgoed De Waddenzee als de oevers van de vroegere Middelzee.
Rond 1850 stonden er ongeveer 32 poldermolens in het Oldambt. Tegenwoordig zijn er nog slechts drie over, waaronder deze.
Pastorieweg 2
9943 TG Nieuw Scheemda
Molen Meervogel ( Poldermolen), Garrelsweer.
Rijksweg 39
9918 PC Garrelsweer
In Ganzedijk stond al snel na de inpoldering in 1858 een graanmolen. Nadat deze afbrandde is in 1868 de huidige molen gebouwd....
Ganzedijk 71
9684 EP Finsterwolde
De Vispassage bij het Rozema gemaal helpt paling van zout naar zoet water te trekken om op te groeien. In het najaar keren...
Paling – Vismigratie Termunterzijl
Termunterzijl
De Molen Fortuna in Noordhorn is een oude koren- pelmolen. Een monument in het Groninger landschap.
Schippersstraat 2 a
9804 PN Noordhorn
Korenmolen De Hoop is waarschijnlijk rond 1654 gebouwd. Sinds 2015 is de molen weer maalvaardig en draait wekelijks dankzij...
Hofstraat 57
1779 CB DEN OEVER
Het dorpje Feerwerd heeft het oude karakter grotendeels bewaard. Dat wordt benadrukt door korenmolen Joeswert , een typisch...
Mentaweg 3
9892 TA Feerwerd
De Olinger is een prachtige, vrijstaande molen aan de Groeve tussen Steendam en Appingedam met een goede biotoop. De rust...
De Groeve Westzijde 26
9903 BA Appingedam
Je kunt de inhoud niet bekijken omdat je nog geen cookies hebt geaccepteerd. Klik op de knop hieronder om de cookies alsnog te accepteren.
Cookies handmatig instellen(beluister hier het audioverhaal)
Wat een dijk! Het is een flinke klim, maar bij helder weer kun je de waddeneilanden zien liggen. Niet alleen de hoogte van de dijk imponeert, maar ook de strakke en rechte vorm. Vroeger was die veel grilliger. Zo kun je aan het wegenpatroon zien dat de dijk hier ooit een bocht maakte.
De dijk was ook veel lager. Tot in de twintigste eeuw konden de Koehoolsters waarschijnlijk vanuit hun huizen de zee zien, over een anderhalve meter hoog dijkje. In de jaren dertig werd de dijk ongeveer vijfenhalve meter hoog en in de jaren zeventig kwam hier nog minstens twee meter bij. De komende jaren wordt de dijk versterkt.
De dijk en de zee bepaalden eeuwenlang het leven in Koehool. Bijna alle inwoners visten in het voorjaar en zomer met fuiken op haring, schar, bot en paling. Met z'n allen sleepten ze de vissersbootjes in het voorjaar over de dijk.
Met de komst van de Afsluitdijk in 1932 was het in één klap afgelopen met de haringvisserij. De zeestromen waren door de afsluiting van de Zuiderzee drastisch veranderd, waardoor ook die dijkverhoging hier nodig was. Een flink deel van de oude (vissers)huisjes en zwartgeteerde schuurtjes sneuvelden in 1970, toen de dijk niet alleen hoger maar ook breder werd. Alleen het beeld De Waadfisker en de recreatiewoningen die op vissershuizen zijn geïnspireerd herinneren nu nog aan de visserij.
De kustbewoners waren ook op een andere manier verbonden met het water. Zwemmen kon je hier namelijk lange tijd ook, bij hoog water dan, net als op andere plaatsen aan de dijk. In de jaren dertig waren hier zelfs badhokjes in het café om je te verkleden.
Ingesproken door:
Scenograaf en theatermaker Sofie Doeland ontwikkelt ook installatiekunst. In 2019 maakte ze een kunstwerk voor Moving Landscapes, een samenwerking tussen Oerol en Sence of Place. Een reizende expositie bestaande uit zes landschapswerken die het perspectief van de toeschouwer manipuleren, raken en sturen.
Sofie begeeft zich graag in een monumentaal of ongewoon landschap, het liefst ergens buiten op een heuvel in weer en wind. Op die manier is ze met Joop Mulder in aanraking gekomen. “Ik heb hem leren kennen als een trouwe, lieve en krachtige man. Nuchter en vastberaden. Erg behulpzaam en vol vertrouwen. Hij stond echt pal achter de kunstenaars waarmee hij werkte. Het raakt me nog steeds dat hij er niet meer is.”
Dit verhaal is onderdeel van de route Gemalen Verhalen van Sense of Place
Wat een dijk! Het is een flinke klim, maar bij helder weer kun je de waddeneilanden zien liggen. Niet alleen de hoogte van...
Sedyk
Tzummarum
De Stormvogel is een achtkante stellingmolen met een functie van koren- en pelmolen. Het is een markante molen aan de dorpsrand...
Molenweg 67
9919 AG Loppersum
Schrijf je nu in voor onze maandelijkse nieuwsbrief en ontvang alle tips, arrangementen en nieuwtjes over de Wadden.