Land van vrijdenkers

Ruimte om je heen, geeft ruimte in je hoofd. Misschien dat de Waddenkust onder Harlingen daardoor door de eeuwen heen zo veel vrijdenkers kende, zoals Menno Simons.


Leestijd: ongeveer 5 minuten

Verzet tegen machtsmisbruik

Witmarsum en Pingjum zijn verbonden met de naam Menno Simons (1496 - 1561). De grondlegger van de Doopsgezinden werd geboren in Witmarsum. Nadat hij in Utrecht tot priester was gewijd, werd hij aangesteld als vicaris (plaatsvervangend pastoor) in Pingjum en later als pastoor in Witmarsum. Simons verzette zich tegen het machtsmisbruik in de Rooms-Katholieke Kerk. Er moest volgens hem niets tussen mens en God in staan. Ook vond hij dat de doop alleen zin had als iemand daar bewust en uit vrije wil voor kiest.

Niet alleen de kerk, maar ook de overheid was niet blij met de wederdopers met hun eigen ideeën over de maatschappij. In 1535 belegerde stadhouder Schenck van Toutenburg het Oldeklooster bij Bolsward. Hierin hadden radicalere dopers zich verschanst, onder wie de broer van Menno Simons. Het verzet brak en alle wederdopers werden vermoord. Menno Simons vluchtte naar Oost-Friesland (nu Duitsland). Vanuit zijn ballingsoord predikte hij geweldloosheid. Dit pacifisme werd een van de kenmerken van de doopsgezinde kerk.

Mennisten

In Friesland kregen de doopsgezinden veel aanhang. In dorpen en steden langs de hele kust ontstonden bloeiende gemeenten. Soms was wel een kwart van de bevolking Mennist. Na de 80-jarige oorlog werden zij gedoogd. Ze kwamen bijeen in schuilkerken, zogenaamde vermaningen, vaak wat achteraf gelegen. De Leeuwarder Doopsgezinde kerk aan de Wirdumerdijk is een mooi voorbeeld.

Wandelend over de Pingjumer Halsband van Witmarsum naar Pingjum loop je letterlijk in de voetsporen van de enige Nederlandse kerkhervormer. Omdat de oude binnendijk net boven het verder weidse landschap ligt, heb je een prachtig uitzicht over de weilanden met de kenmerkende Friese koeien en hier en daar schapen.

Route: Reformatiestad Franeker

Met deze fietsroute door het Friesland van de reformatie zie je de historische binnenstad van Franeker, het monument van Menno Simons en enkele Doopsgezinde kerkjes, of hun oude locatie.

Afstand: 55 kilometer

Bekijk de route!

Route: Pingjumer Gouden Halsband

Rondom Pingjum wierpen bewoners aan het einde van de elfde eeuw een merkwaardige ringdijk op: de Pingjumer Gulden Halsband. Verken dit unieke stukje Friese Waddenkust met deze uitgebreide wandelroute. 

Afstand: 14,8 kilometer | Duur: 2 uren en 50 minuten

Bekijk de route!

Meer ontdekken? - De leukste locaties in de omgeving van Pingjum

Verder lezen? - Ontdek ook deze verhalen over Ode aan het Landschap

Mis niets!

Ontvang het laatste nieuws, de mooiste verhalen en de leukste routes van VisitWadden.