Polderen met Banck
Categorieën
-
Polderen met Banck
Monniken wierpen er al dijken op, John Eric Banck maakte het af. Met een nieuwe zeedijk ontstonden op Schiermonnikoog de Banckspolder en nieuwe mogelijkheden. Op de favoriete plek van John Eric Banck staat als aandenken een stenen bankje: de Bank van Banck. Vanuit hier heb je mooi uitzicht over de groene weilanden in de polder, maar kijk je naar de andere kant dan kijk je over het wad.
Leestijd: ongeveer 5 minuten
Zeevaartschool
Op Schiermonnikoog is alle ruimte voor natuur. Bijna alle ruimte; ten zuiden van het dorp ligt de Banckspolder. De kans is groot dat hij je nooit is opgevallen. Meestal is het dorp het eerste doel als je op het eiland aankomt en dan ben je er al voorbij. Voor boeren is de polder wel van belang. De aanleg betekende een welkome verbetering in hun leefomstandigheden. Waar de monniken van klooster Klaarkamp ooit al begonnen waren met de bedijking, legde John Eric Banck in 1860 nog een dijk. Daarmee ontstond de polder die zijn naam kreeg. De rijke Haagse jurist was een van de vele eigenaren die het eiland heeft gekend. Banck kocht Schiermonnikoog in 1858 en verkocht het weer in 1893. In die tussentijd zat hij vol plannen.
Zo kwam er een zeevaartschool en bracht hij het toerisme op gang. Hij liet een paviljoen bouwen, kocht een schip dat ’s zomers badgasten van Groningen naar Schiermonnikoog voer, stelde een lijst op met kamers die geschikt waren voor verhuur en vond investeerders voor een luxe badhotel. In het landschap liet Banck zijn sporen achter met helmgras tegen zandverstuivingen en met de nieuwe zeedijk. Die moest het eiland tegen de zee beschermen.
Gedicht
De achterliggende kwelder werd na een poosje goede landbouwgrond. De boeren in het gebied waren er blij mee. Het zorgde wel voor enige tweespalt tussen de polderboeren en de dorpsboeren. Die moesten het nog steeds met de schrale grond in de duinen en de kwelders stellen. Hoe dan ook werd Banck gewaardeerd. Zijn favoriete plek op de zeedijk was op de hoek van de polder. Daar staat als aandenken een stenen bankje: de Bank van Banck. Als extra eerbetoon bevat het een gedicht van de eilander dichter Lammert Wiersma.
Oan wylen mr. J.E. Banck:
Moai sorch heste ieuwr it eilaun wôke,
fole segen heste ús brocht.
Sò is hier dyn bank ferriizen,
as blyk fan in tankber nooigeslacht.
Taalroute
Het is een van de negen gedichten van de Taalroute, allemaal in de eigen taal die nog maar een paar mensen op Schiermonnikoog spreken. Banck had het vast prachtig gevonden. Behalve juridische geschriften schreef hij gedichten, onder meer over Schiermonnikoog. Rust even lekker uit op de Bank van Banck na een wandeling over de dijk. Je hebt er een mooi uitzicht over de groene weilanden in de polder. Aan de andere kant kijk je uit over het wad. Met eb ligt voor de wal een flink stuk droog en in de zomer kleurt bloeiend lamsoor grote delen van de kwelder paars.
Je ziet er ook de Westerplas, naast de polder. Nadat in 1964 de Westerkwelder werd afgesloten, ontstond hier deze grote zoetwaterplas. Een gewilde plek voor vogels, en voor Schiermonnikoog de belangrijkste bron voor drinkwater. Dat komt deels uit de Banckspolder; overtollig regenwater wordt niet meer afgevoerd naar zee, maar naar de Westerplas gepompt. Die ingreep past prima bij de huidige plannen van de zeven overgebleven boeren in de polder. Ze hebben zich verenigd om de landbouw op Schiermonnikoog in een keer te verduurzamen en biodivers te maken. Een mooie stap voor een mooi landschap.
Route: Bijna alles van Schier
Schiermonnikoog is één van de weinige gebieden van Nederland waar de natuur grotendeels het landschap vormt. Wind en zee maken de dienst uit.
Afstand: 15 kilometer | Duur: 3 uren en 30 minuten
Meer ontdekken? - De leukste locaties op Schiermonnikoog
-
Zelfpluktuin Tuin naast de Branding
Zelfpluktuin Tuin naast de Branding
Heereweg 2
9166 SE Schiermonnikoog -
Wassermannbunker
Wassermannbunker
Dit restant van de Atlantikwall is nooit gebruikt, maar toch indrukwekkend. Beklim de bunker en geniet van een prachtig uitzicht.
Badweg 145
9166 NH Schiermonnikoog -
De boerderijen van Schiermonnikoog
De boerderijen van Schiermonnikoog
Op verschillende plekken op Schiermonnikoog zijn groepsaccommodaties te vinden. Van een kampeerboerderij tot een oude verbouwde...
Boerderijen van Schiermonnikoog
9166 SB Schiermonnikoog -
Nationaal Park Schiermonnikoog
Nationaal Park Schiermonnikoog
Schiermonnikoog is één van de meest wilde plekken van Nederland. Het eiland is gevormd door sterke zeestromen, straffe winden...
Torenstreek 20
9166 LK Schiermonnikoog -
Balgexpres
Balgexpres
De Balgexpres neemt je mee naar de uiterste oostpunt van Schiermonnikoog: de Balg. Op de oostpunt stap je uit en heb je een...
Kruising Noorderstreek/Torenstreek
Noorderstreek 38 a
9166 NX Schiermonnikoog -
Beachclub Noderstraun
Beachclub Noderstraun
Aan het einde van de Badweg op Schiermonnikoog met een panoramisch uitzicht op zee ligt Beachclub Noderstraun. Verwacht heerlijke...
Restaurant Noderstraun
Badweg 32
9166 NK Schiermonnikoog
Verder lezen? - Ontdek ook deze verhalen over Ode aan het Landschap
-
5 mooie zonsondergang plekken langs de Waddenkust
5 mooie zonsondergang plekken langs de Waddenkust
Of je nu op een verlaten strand staat, je voeten in het zand begraven, of op een schilderachtige dijk zit met uitzicht over de uitgestrekte Waddenzee,boveral ontdek je de schoonheid van de zonsondergang.
-
Middag-Humsterland
Middag-Humsterland
In het Westerkwartier ligt het oudste cultuurlandschap van Nederland: het Nationaal Landschap Middag-Humsterland. Waar vroeger de zee tussen de eilanden Middag en Humsterland stroomde en de mensen vanaf de IJzertijd leefden op eeuwenoude woonheuvels.
-
Ode aan Noordkaap, Groningen
Ode aan Noordkaap, Groningen
In het kader van Ode aan het landschap ontmoeten dichters en lokale helden elkaar op een bijzondere plek in het Waddengebied. Elke ontmoeting mondt uit in een ode aan het Waddenlandschap. Deze ode gaat naar Noordkaap, Groningen.
-
Ode aan Dark Sky Park Lauwersmeer
Ode aan Dark Sky Park Lauwersmeer
In het kader van Ode aan het landschap ontmoeten dichters en lokale helden elkaar op een bijzondere plek in het Waddengebied. Elke ontmoeting mondt uit in een ode aan het Waddenlandschap. Deze ode gaat over Lauwersmeer.
-
Ode aan Fort Westoever, Noord-Holland
Ode aan Fort Westoever, Noord-Holland
In het kader van Ode aan het landschap ontmoeten dichters en lokale helden elkaar op een bijzondere plek in het Waddengebied. Elke ontmoeting mondt uit in een ode aan het Waddenlandschap. Deze ode gaat over de Fort Westoever, Noord-Holland.
-
Ode aan Holwerd aan Zee, Friesland
Ode aan Holwerd aan Zee, Friesland
In het kader van Ode aan het landschap ontmoeten dichters en lokale helden elkaar op een bijzondere plek in het Waddengebied. Elke ontmoeting mondt uit in een ode aan het Waddenlandschap. Deze ode gaat naar Holwerd aan Zee, Friesland.