Quatre-Mains Concert

De Canadese en Nederlandse Volksliederen omsluiten het programma dat op bonte wijze in het teken van Vrijheid staat. De songs We'll meet again en Danny Boy werden tijdens en na de oorlog vaak voor en door de geallieerde soldaten gezongen. De variaties op een Shaker Melody komen uit het ballet Appalachian Spring (1943) van de Joods-Amerikaanse componist Aaron Copland, waarin de onzekerheid over de toekomst van een jong stel na de oorlog wordt geschilderd. Klokken hebben altijd een rol gespeeld in tijden van oorlog en vrede: De Sousa-mars The Liberty Bell heeft als onderwerp de historische klok in Philadelphia, die bekend staat als symbool voor de Amerikaanse onafhankelijkheid en voor de vrijheid in het algemeen. In de wals Song of the Bells (1953) heeft Leroy Anderson gepoogd het contrast tussen de rust van de klokkenklank en de levendigheid van de overige 
orkestinstrumenten weer te geven. Het lied (1870) over Piet Hein en de Zilveren Vloot was een van de Vaderlandse Liederen waarin de trots op het landje aan de zee werd bezongen De jonge Mozart heeft in 1766 tijdens een reis naar Den Haag en Amsterdam 
variaties voor piano gecomponeerd op het geuzenlied Willem van Nassau. De melodie daarvan is één van de voorgangers van het huidige Nederlandse volkslied.  Twee bekende Mozart-melodieën gaan daaraan vooraf: Luci care, luci belle (Dierbare 
ogen, mooie ogen) en Voi che sapete (Jullie, die weten (wat liefde is))

Een stukje geschiedenis:

Het laatste slagveld van de Tweede Wereldoorlog in Nederland lag in het Eems-Dollardgebied. Zwaar moest in deze streek voor de bevrijding worden 
gevochten. Er vielen veel doden, zowel onder de Canadezen als de Duitsers. Ook waren er burgerslachtoffers te betreuren. Het verblijf in Appingedam is vol risico. De bebouwde kom van Appingedam was maandagmorgen 23 april 1945 waarschijnlijk rond de klok van tien uur helemaal bevrijd. Nauwelijks was het stadsgedeelte in handen van de Canadezen of de kanonnen in Delfzijl, Nansum, de Fiemel en op Borkum legden er stelselmatig hun moordend vuur op. De kans dat de beschieting nog enige dagen zou aanhouden zolang Delfzijl en omgeving in Duitse handen bleven, maakte de situatie onhoudbaar en de Canadezen beseften dat de aanwezigheid van de burgerij niet meer te verdedigen was. Hierop werd besloten om de 7000 inwoners van Appingedam te evacueren. Tien dagen lang is Appingedam dan een spookstad waar branden oplaaien, puinhopen roken en straten bezaaid liggen met rommel. Met het ontzet van Delfzijl op 2 mei komt ook voor Appingedam eindelijk de bevrijding. De inwoners 
kunnen dan terug naar huis in de zwaargehavende stad. De Damster toren is nagenoeg onbeschadigd gebleven. De toren was in de oorlog drager van het luchtalarm. De sirenes stonden op de gemetselde paaltjes op de torenomloop. In de toren (uit 1835) hing tot 1911 een carillon van 14 klokken, zes uit 1620 van de Franse klokkengieter Francois Simon en acht uit 1835 van Andries van Bergen uit Midwolda. Het werd uitsluitend handmatig bespeeld. Ter gelegenheid van de restauratie van het Oude Raadhuis werd dit carillon in 1911 vervangen door een geheel nieuw instrument van 25 klokken van de Engelse gieter John Taylor. Dit carillon was geschikt voor zowel handmatig spel als voor automatisch spel op het half en heel uur. Alle 25 klokken van het in 1911 geplaatste carillon zijn in 1943 uit de toren verwijderd en op een verzamelplaats van klokken in Groningen, waarschijnlijk aan de Wilhelminakade gedeponeerd. Merkwaardig genoeg zijn ze niet naar Duitsland vervoerd voor omsmelten tot oorlogstuig. Meteen na de 
oorlog, in de herfst van 1945, zijn ze onder groot enthousiasme van de bevolking teruggekomen, weer in de toren geplaatst op hun oorspronkelijke plek en aangesloten voor gebruik, zeer waarschijnlijk door Van Bergen, Heiligerlee. Diezelfde klokkengieterij verzorgde in 1959 een uitbreiding van het klokkenaantal tot 37. Uitbreiding tot een concertbeiaard van 50 klokken vond plaats in 1979 en 1991 door de Koninklijke Klokkengieterij Petit & Fritsen uit Aarle-Rixtel. In 2000 werd tenslotte een grote basklok (zgn. Millennium-klok) toegevoegd, eveneens gegoten door Petit & Fritsen, waardoor het klokkenaantal nu op 51 ligt. De voor de oorlog aanwezige luidklok, gegoten in 1763 door Johan Borchhard uit Enkhuizen, overleefde de oorlog niet. Deze werd in 1949 vervangen door een nieuwe klok, gegoten door Van Bergen, Heiligerlee.

Vincent Hensen-Oosterdijk
 Vincent Hensen-Oosterdijk (1986) studeerde, voordat hij zich toelegde op beiaardspel, Docent Muziek en vervolgens Orgel aan 
het Prins Claus Conservatorium in Groningen. In 2015 won hij het Internationaal Beiaardimprovisatieconcours in Den Bosch. In 2020 rondde hij de Master Beiaard af aan de Nederlandse Beiaardschool te Amersfoort, welke valt onder de Hogeschool voor de Kunsten in Utrecht. Vincent dirigeert verschillende koren, waaronder sinds 2013 het Toonkunstkoor Delfzijl. In Appingedam is Vincent in 2012 benoemd tot cantor-organist van de Nicolaïkerk, waar hij het historische Hinsz-orgel (1744) bespeelt. In Winschoten en in 'Parkstad' Veendam is Vincent in 2016 tot stadsbeiaardier 
benoemd. Tevens is hij in het kader van 2018 Leeuwarden Culturele Hoofdstad van Europa voor dit jaar benoemd tot beiaardier van de beiaard van de stadhuiskoepel in Leeuwarden.Na 2018 is de aanstelling voor onbepaalde tijd verlengd. Vincent zoekt graag de verbinding op 
met andere kunstvormen. Zo heeft hij voorstellingen verzorgd met orgel en toneel, circus, sea shanties, poëzie, beeldende kunst, etc.

Adolph Rots
Adolph Rots (1947) is sinds 1982 stadsbeiaardier van Appingedam. Hij studeerde Schoolmuziek, Orgel en Kerkmuziek aan het Utrechts 
Conservatorium en Beiaard aan de Nederlandse Beiaardschool in Amersfoort. Hij was docent Muzikale Vorming aan de Hanze hogeschool, organist-cantor aan de Damster Nicolaïkerk en stadsbeiaardier in Groningen (Martini), Veendam en Winschoten. Adolph was vele jaren redacteur van 'Klok 
en Klepel' het blad van de Koninklijke Nederlandse Klokkenspel Vereniging. Hij heeft in binnen- en buitenland concerten gegeven waaronder een 
tiental concerttournees door de Verenigde Staten. Ook werd zijn orgel- en beiaardspel op enkele cd's vastgelegd. Van zijn hand verschenen tal van publicaties over klokken en orgels. Daaronder de inventarisatie van alle luid- en carillonklokken in de provincie Groningen.