De vissersramp
Categorieën
-
De donkerste nacht
voor Paesens-Moddergat
Het was een duistere nacht die ze in Paesens en Moddergat nooit meer zijn vergeten. In een heftige storm kwamen de meeste mannen uit de twee vissersdorpen om het leven.
Eb en vloed
De hoop van de vrouwen die waren achtergebleven was al steeds kleiner geworden. Hun mannen en zonen waren eigenlijk te vroeg in het voorjaar uitgevaren. Het was in feite nog winter. Maar die winter van 1883 had zo lang geduurd. De vissers uit de tweelingdorpen waren onrustig na al die tijd op de wal. De voorraden raakten op, het weer was prachtig en de weersvooruitzichten goed. Ze vonden het tijd om te gaan. De dorpen hebben geen haven. De gezamenlijke vloot ankerde op de Rede van Paesens, een eindje het wad op. Van daar vertrokken ze met hun houten blazers en aken, over de Waddenzee, richting beloftevolle viswateren boven het Duitse eiland Borkum. Dat was in de nacht van 4 op 5 maart. Net als anders hadden ze zich niet aan te passen aan de tijden van de klok, maar aan de getijden van de zee.
De getijden ontstaan door de aantrekkingskracht van de zon en vooral van de maan. Het zeewater dat het dichtstbij is, trekt naar de maan toe, het water aan de andere kant van de aarde van de maan weg. Tussen deze twee vloedbergen wordt het zeewater laag. Terwijl de aarde om haar as draait, wordt het zo overal steeds in iets meer dan zes uren eb en in de volgende zes uren weer vloed. Om de Waddenzee over te varen, hielden de vissers daarom rekening met wisselende dieptes en droogvallende platen. En ook met de stroming in de geulen. Die kan tegen je, maar ook voor je werken.
Opgeslokt
Tweeëntwintig schepen met in 109 vissers voeren vol verwachting uit, en in de ochtend van 5 maart gooiden ze op de plek van bestemming hun netten uit. Totdat in de middag de lucht onverwacht gitzwart werd en er een storm opstak, compleet met regen en hagel. Het werd in de avond steeds heviger. De wind gierde en rukte en de golven werden torenhoog.
De pogingen om naar huis te keren eindigden ‘s nachts met het opslokken van zeventien schepen door de ruige zwarte zee. De meesten op het Wad bij Schiermonnikoog. Drieëntachtig mannen kwamen om. Slechts één opvarende van de omgeslagen schepen overleefde wonderwel de ramp. De vrouwen van Paesens-Moddergat droegen de rest van hun leven zwarte kleding, in de rouw om hun echtgenoten, zonen, neven, ooms. Het monument dat je vindt op de zeedijk, herinnert aan de ramp die de bewoners maar amper te boven kwamen.
De dijk, het wad, het dorp
Vergeet toch niet te genieten van het uitzicht vanaf de dijk. Ruik de zee, voel de wind en zie de werking van eb en vloed. Maak een buitendijkse wandeling in de Paezemerlannen of met een gids over het wad. Bekijk het authentieke tweelingdorp. In Museum ’t Fiskerhüske krijg je zelfs een kijkje in een aantal van de huisjes en de levens van de vroegere vissers en hun gezinnen, én in de ramp.
Vissers heeft het tweelingdorp nog steeds. Hun vloot vertrekt niet meer van de rede van Paesens, maar vanuit de haven van Lauwersoog. De nummers zijn hetzelfde als op de schepen van 1883.
Meer ontdekken? - De leukste locaties in de omgeving van Moddergat
-
Dark Sky Park Lauwersmeer
Dark Sky Park Lauwersmeer
Wandelen in het donker is een speciale ervaring. En donker is het in het Nationaal Park Lauwersmeer! Laat je ogen wennen...
Nationaal Park Lauwersmeer
9976 VT Lauwersmeer -
Oan 'e Dyk
Oan 'e Dyk
Bij ons kun je, vanuit Paesens-Moddergat, alle dagen wadlopen of een waddenexcursie meemaken! Ook kun je dit combineren met...
Achterwei 1
9136 PX Paesens -
Bonaventura
Bonaventura
In Ternaard ligt het biologisch-dynamisch gemengde bedrijf van de familie Engels. Gemengd wil zeggen dat er zowel vleeskoeien...
‘t Skoar 8
9145 CD Ternaard -
Staatsbosbeheer Lauwersmeer
Staatsbosbeheer Lauwersmeer
Bij het horen van de naam Lauwersmeer, de wildernis op de grens van Groningen en Friesland, beginnen vogelkenners al te watertanden.
De Rug 1
9976 VT Lauwersoog -
Frisian Angus
Frisian Angus
De kudde van Frisian Angus bestaat uit 130 zwarte Aberdeen Angus runderen. De dieren weiden tot ver in oktober in een natuurgebied....
Boltawei 8
9133 DZ Anjum -
Museum 't Fiskershúske
Museum 't Fiskershúske
Museum 't Fiskershúske verzamelt en exposeert voorwerpen en bescheiden die betrekking hebben op de oude kustvisserij en het...
Fiskerspaad 4
9142VN Moddergat -
Wadvistochten en workshops 't Ailand
Wadvistochten en workshops 't Ailand
Kom vissen, slikslee rijden, vis fileren, plankton kijken en meer.
Wadvistochten & workshops Lauwersoog
Haven 49
9976 VN Lauwersoog
Verder lezen? - Ontdek ook deze verhalen van Donkerte van de Wadden
-
Nacht van de nacht
Nacht van de nacht
Echte duisternis... je vindt het bijna nergens meer in Nederland. Door lichtvervuiling kunnen we vaak niet eens meer echt goed sterren kijken. Maar daarnaast heeft lichtvervuiling ook nog andere gevolgen.
-
Nachtbrakers van de zee
Nachtbrakers van de zee
Wanneer ik op een school de vraag ‘wie kent er een paar echte nachtdieren’ stel, gaan vrijwel direct alle vingers van de kinderen de lucht in. Wanneer ik de vraag opnieuw stel, maar dan gericht op voor zeedieren gaan er veel minder de lucht in.
-
Nachtfotografie met Marcel van Kammen
Nachtfotografie met Marcel van Kammen
De kortste dagen van het jaar liggen achter ons en de dagen worden steeds langer. Juist nu kun je nog volop genieten van de donkerte van de Wadden. Een geschikt moment voor nachtfotografie.
-
In gesprek met Daan Roosegaarde
In gesprek met Daan Roosegaarde
Visit Wadden had de eer om met Daan Roosegaarde in gesprek te gaan over zijn nieuwste project Seeing Stars! We vroegen hem hoe hij op het idee is gekomen, wat hem geïnspireerd heeft én wat hij met het terugbrengen van de sterren hoopt te bereiken.
-
Tuinieren met de maan en planeten
Tuinieren met de maan en planeten
In het oude wierdenland bij Uithuizemermeeden ligt de Eemstuin, waar Liz Wijma en Jouke Anema groenten en kruiden telen met de maan en de planeten. De tuin was al biologisch-dynamisch toen zij hem overnamen. En dat hebben ze zo gehouden.
-
Come to the dark site
Come to the dark site
Echte donkerte wordt steeds schaarser. Gelukkig kan je in Dark Sky Park Lauwersmeer de duisternis niet alleen intens, maar ook nog eens op veel verschillende manieren beleven.
-
Het Licht van Zeerijp
Het Licht van Zeerijp
Misschien heb je het zelf al gezien en vroeg je je af wat het was. Het Riepster licht, oftewel het Licht van Zeerijp. Soms brandt het fel, soms moet je twee keer kijken om het te ontwaren.
-
Op pad door dag en nacht
Op pad door dag en nacht
Op Wieringen staan de sterren niet alleen helder aan de hemel, ze liggen er ook aan je voeten.
-
Een beetje dichter bij de sterren
Een beetje dichter bij de sterren
Beklim de uitkijktoren bij De Helderse Vallei in de avonduren en ervaar wat donkerte, maar ook wat licht doet met de nacht.